چالش لوازم یدکی
آن‌گونه که اعلام شده، ملاک قیمت قطعی خودرو، رقم اعلامی و مصوب توسط شورای رقابت خواهد بود. شورای رقابت این روزها همه‌کاره فروش خودرو بوده و خودروهای وارداتی و داخلی در این سامانه به فروش خواهند رسید و طبق گفته‌های مقامات مسوول، این عرضه تا یک سال و نیم آینده نیز ادامه خواهد داشت.
در گزارش قبلی از تاخیر بیش از سه‌ماهه سامانه یکپارچه گفتیم؛ اما در شرایط جدید ثبت‌نام خودروهای وارداتی سه ماه به شرکت‌های واردکننده خودرو فرصت داده شده تا خودرو را تحویل دهند. باید دید این شرکت‌ها می‌توانند به تعهدات خود عمل کنند یا خیر؟
اما در تبصره ۱۰ اطلاعیه ثبت‌نام خودروهای وارداتی، نکته‌ای جالب‌توجه وجود دارد: « اطلاعات کلیه متقاضیان مرتبط با این طرح حسب ماده ۱۹ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پولشویی و طرح مالیات بر عایدی سرمایه در اختیار نهادهای ذی‌ربط قرار می‌گیرد.» نکته مهم طرح مالیات بر عایدی سرمایه بوده که اطلاعات متقاضیان را در اختیار نهادهای مربوطه می‌گذارد، درصورتی‌که این قانون هنوز به‌صورت کلی تأیید نشده است.
خودروهای کارکرده در راه است
سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در نشست خبری هفته گذشته خود درباره واردات خودروهای کارکرده اظهارکرد: «آیین‌نامه واردات خودروی کارکرده در کمیسیون زیربنایی دولت به تصویب رسیده است و به‌زودی در صحن علنی دولت نیز مطرح و مصوب خواهد شد که احتمالا هفته آینده خواهد بود.»
سخنگوی اقتصادی دولت افزود: «همین‌طور آیین‌نامه اسقاط خودرو هم در کمیسیون زیربنایی دولت مراحل آخر خود را طی می‌کند و برای تصویب به صحن دولت می‌آید.» خاندوزی در حاشیه نشست هیات دولت در تاریخ 6 مهرماه نیز اعلام کرده بود: «اجرای کند آیین‌نامه واردات خودرو در ۶ ماه اول امسال چند دلیل داشت، یک بخش این بود که اولویت‌های تخصیص و سرمایه‌گذاری پیش‌تر از آن مطرح شده بود و بعد از آن، تخصیص ارز به واردات خودرو انجام می‌گرفت.» وزیر اقتصاد تأکید کرده بود: «البته ابلاغ این آیین‌نامه نیز زمان‌بر شده بود و پیش‌بینی می‌کنیم این مساله در 6 ماه دوم سال سریع‌تر و بیش تر انجام بگیرد.»
خودروهای وارداتی، خدمات پس از فروش مناسبی ندارند
علیرضا نیک‌آیین، رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو تهران در مورد وضعیت لوازم یدکی و قطعات خودرو در بازار گفته است: «قطعات خودروهای نسل جدید خودروهای وارداتی در بازار کم است و نمایندگی‌ها باید جوابگوی این موضوع باشند. مالکین خودرو دچار سردرگمی شده‌اند. فرایند تعمیرات هم طولانی شده است، زیرا قطعه پیدا نمی‌شود و به همین دلیل خودرو در تعمیرگاه متوقف می‌شود. »
نیک‌آیین در مورد قیمت قطعات خودروهای وارداتی اضافه کرد: «با توجه به اینکه قطعات کمیاب است، گران هم شده‌اند و قیمت‌ها کاذب است، متأسفانه قطعات اصلی خودروساز هم نیست و بعضا قطعات غیراستانداردی مشاهده می‌شود که این موضوع معضل ایجاد کرده است. در مورد قطعات یدکی خودروهای داخلی مشکلی نداریم، منتهی در حال حاضر حجم تعمیرات خودرو به دلیل پایین بودن کیفیت قطعات یدکی موجود در بازار بالاست. قطعات بی‌کیفیت از راه‌های مختلفی وارد بازار می‌شود، بعضی از قطعات به‌صورت قاچاق می‌آید و برخی بازسازی می‌شوند.»
یکی از صاحبان خودروی وارداتی به «صبح نو» گفت: «سال قبل خودروی وارداتی یکی از شرکت‌های کره‌ای را خریداری کردم. یکی از قطعات خودروی من با قیمت بسیار بالایی بوده و تعمیرکار به من پیشنهاد داد از قطعه پژو 207 داخلی برای آن استفاده کنم. الان حدود چهار ماه است قطعه را عوض کرده‌ام و مشکلی نیز پیش نیامده است.»
یکی دیگر از خریداران خودروهای وارداتی به «صبح نو» گفت: «سال قبل یک مشکل فنی برای خودرو پیش آمد، شمع خودروی وارداتی من در بازار موجود نبود و برای تهیه شمع مجبور شدم سفری به امارات داشته و از دبی قطعه خود را خریداری کنم. قطعات موجود در بازار خراب و به‌صورت قاچاق بوده و با قیمت بسیار بالایی معامله می‌شود، در نتیجه حضورم در کشور امارات و خریدن قطعه موردنظر به‌صرفه‌تر بود.»
همان‌گونه که گفته شد، وزیر اقتصاد خبر از واردات خودروهای وارداتی کارکرده داد. فعالان صنعت خودرو می‌گویند واردات خودروی کار کرده مستلزم خدمات پس از فروش مناسب است و اگر قرار باشد وضعیت خدمات پس از فروش مانند امروز باشد، قطعا واردات خودروی کارکرده به شکست می‌انجامد.
اما برخی از فعالان صنعت خودرو و بعضی از مصرف‌کنندگان این نکته را قبول نداشته و می‌گویند خودروهای خارجی کارکرده به شرط کیفیت بالا برای کشور مفید است.
یکی از رانندگان تاکسی در جزیره کیش که بیش از چهار سال است خودروی خارجی استفاده می‌کند، به «صبح نو» گفت: «خودروی خارجی کارکرده درجه یک را با یکی از دوستان تهیه کردیم که در جزیره کیش بتوانیم آن را به‌عنوان تاکسی مصرف کنیم. به‌صورت 24 ساعته، مشترک و شیفتی با خودرو کار می‌کنیم. این خودرو جز هزینه‌های معمول مانند لاستیک، تعویض روغن و فیلتر در این چهار سال هزینه‌ای برای ما نداشته و بسیار با کیفیت و خوب کار کرده است.
اگر خودروی خارجی کارکرده وارد کشور شود، هزینه‌های خدمات پس از فروش به‌شدت کاهش می‌یابد، ولی مشکل اینجاست که تا به امروز بیش تر خودروهای وارداتی از شرکت‌های درجه سه یا درجه دو بوده است و با واردات این‌گونه خودروها، مشکلی از صنعت خودرو حل نمی‌شود.»
خودرو را بدون تعرفه و با دلار بازار آزاد در اختیار مردم قرار دهید
یکی از مطالبات فعالان بازار خودرو این است که اگر قرار است خودروی وارداتی کارکرده وارد کشور شود، باید بدون تعرفه یا با تعرفه بسیار کم در اختیار مردم قرار گیرد. مهدی افضلیان، تحلیلگر اقتصادی در این‌باره نوشت: «امروز خودروهای داخلی معمولی با قیمت‌های 400 میلیون تا یک میلیارد تومان در بازار معامله می‌شود. اگر قانون اجازه دهد خودروهای کارکرده با تعرفه حداقلی وارد شود، مردم می‌توانند به‌جای خرید خودروهای بی‌کیفیت داخلی، خودروهای چند سال کارکرده و با کیفیت تهیه کنند.» تحلیلگران معتقدند ورود خودروهای کارکرده با حجم بالا، خودروسازان داخلی را مجبور می‌کند برای رقابت با خودروهای خارجی، خودروهای خود را کیفی‌سازی کنند تا مشتریانشان را از دست ندهند.
برخی دیگر از فعالان اقتصادی معتقدند دولت نباید به این اندازه نگران دو شرکت خودروساز داخلی باشد، دنیای امروز دنیای رقابت است، امروز کسی از برندهای بزرگ ایرانی مانند شهاب و ارج خبر ندارد و این دو برند داخلی از بین رفته‌اند و این ذات رقابت واقعی است. اگر شرکتی به فکر تحقیق و پژوهش نباشد و نتواند خود را به‌روز کند، سرنوشتی به جز نابودی نخواهد داشت.
