واهمه آمریکایی‌ها از پاسخ ایران
در هفته اخیر شاهد جوسازی و تلاش طرف غربی برای ایجاد فضای رسانه‌ای در راستای مذاکرات آتش‌بس بودیم. این تلاش‌ها را در راستای چه اهدافی تحلیل می‌کنید؟
تلاش‌های اضطراری برای مذاکرات، مؤلفه‌های متعددی را شامل می‌شود که در برخی موارد به شدت با یکدیگر در تناقض و تفاوت هستند. این موضوع در موضع‌گیری‌های مقامات رژیم صهیونیستی نیز به وضوح دیده می‌شود. نکته‌ای که در این میان وجود دارد، این است که آمریکایی‌ها به شدت در تلاش هستند تا به نوعی مانع پاسخ جمهوری اسلامی ایران به شهادت اسماعیل هنیه شوند. یکی از مؤلفه‌هایی که نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم، این است که جو بایدن نیز در صحبت‌های خود به این نکته اشاره کرده که امیدوار است مذاکرات آتش‌بس به لغو اقدام ایران علیه رژیم اسرائیل منجر شود. در واقع، دولت بایدن و به‌طور کلی حاکمیت ایالات متحده، در تلاش هستند تا پیش از انتخابات، فضای خاورمیانه را به نوعی به آرامش برسانند. این موضوع، نقطه تعارض منافع آمریکایی‌ها و شخص جو بایدن را در مواجهه با انتخابات نشان می‌دهد. از سوی دیگر، نتانیاهو نیز در این میان دارای تعارض منافع با آمریکایی‌هاست؛ چراکه اوضاع داخلی سرزمین‌های اشغالی را چندان مطلوب و مساعد نمی‌بیند.
در برخی از تحلیل‌ها نتانیاهو به‌عنوان عاملی بازدارنده در جهت موفقیت مذاکرات آتش‌بس شناخته می‌شود. دلیل این تحلیل‌ها چیست؟
بحث‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد نتانیاهو در جریان کارشکنی در مذاکرات آتش‌بس، موجب کشته شدن تعدادی از اسرائیلی‌ها شده است. این مسأله باعث نگرانی خانواده‌های اسرائیلی و همچنین کشورهای اروپایی و برخی کشورهای عربی شده است. اروپایی‌ها و کشورهای عربی نگران‌اند که دود آتش جنگ خاورمیانه به حل مسأله موجود کمکی نکند. وضعیتی که در دریای سرخ شکل گرفته، تاکنون هزینه‌های سنگین اقتصادی را برای اروپایی‌ها به همراه داشته است. این وضعیت، هزینه‌های جنگ را برای آنها افزایش داده است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
زمانی که احتمال خطر وقوع جنگ احساس می‌شود، آنها به گزینه‌هایی دیگر روی می‌آورند. به‌عنوان مثال، ممکن است فردی عمل‌گرا که قبلا برای رژیم مطرح نبوده است، به‌عنوان گزینه‌ای جدید مورد بررسی قرار گیرد.
نکته‌ای بسیار استراتژیک در این میان وجود دارد که در تمام مسائل مرتبط با این موضوع تأثیرگذار خواهد بود. این نکته، مسأله پاکسازی سرزمینی است که ما در حال مشاهده شدت آن هستیم و همچنان ادامه دارد. اسرائیلی‌ها به شدت در تلاش‌اند تا یک منطقه حائل ایجاد کنند. در مورد قطر و مساحت این منطقه و میزان فاصله آن، بحث‌های جدی در پشت پرده وجود دارد؛ اما آنچه مشخص است این است که آمریکایی‌ها نیز به این موضوع اهمیت می‌دهند و می‌خواهند منطقه‌ای ایجاد شود که بعدها بتوانند درباره آن مذاکره کنند.
در روزهای گذشته و در بیانیه اخیر کشورهای آمریکا، قطر و مصر در خصوص مذاکرات آتش‌بس دیدیم که طرفین در تلاش بودند مذاکرات را رو به دستاورد نشان دهند. چگونه می‌توان این کنش را رفتارشناسی سیاسی کرد؟
در مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد، اقداماتی تحت عنوان سناریوهای خاورمیانه انجام می‌شود. بخشی از آنچه در رسانه‌ها مشاهده می‌کنیم، احتمالا مانور تبلیغاتی است؛ اما آنچه در ادامه می‌توان به آن اشاره کرد، این است که احتمالا آمریکایی‌ها در این مدت باقیمانده تا مذاکرات قاهره، تلاش خواهند کرد ایران و کشورهای عضو محور مقاومت را به نوعی راضی کنند تا وضعیت به ثبات و آرامش برسد. هفته‌های پیش‌رو تعیین‌کننده خواهند بود و هنوز بسیار زود است که بتوانیم به صورت قطعی بگوییم این گمانه‌زنی‌ها تا چه اندازه دقیق هستند.
پاسخ ایران و محور مقاومت به ترور شهید هنیه توسط صهیونیست‌ها چه تأثیری بر روند این مذاکرات دارد؟
فروپاشی هیمنه شکست‌ناپذیری یا ضربه‌ناپذیری رژیم صهیونیستی پس از ماجرای اخیر، یک موضوع بسیار مهم بود. ناتوانی رژیم صهیونیستی در دستیابی به اهداف خود و نابودی سرزمین‌های اشغالی فلسطین پس از ماجرای کنسولگری، نشان‌دهنده تغییر موازنه قدرت به نفع محور مقاومت است. اگر به اتفاقاتی که افتاده نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که معادلات خاورمیانه به سمت محور مقاومت سنگینی کرده است. تلاش‌های رژیم اسرائیل برای بازگرداندن تعادل قدرت در خاورمیانه با حمله به مستشاران ایرانی در سوریه و اقدامات ایضایی در لبنان ادامه دارد. در حمله به کنسولگری ایران در دمشق، تلاش‌های رژیم اسرائیل برای بازگرداندن تعادل قدرت در خاورمیانه مشاهده شد؛ اما ایران سطح متفاوتی از بازدارندگی را به نمایش گذاشت.
این وضعیت، معادلات خاورمیانه را تا به امروز سنگین کرده و در آینده نیز به شکلی بی‌سابقه تأثیرگذار خواهد بود.
تحولات منطقه با توجه به شرایط کنونی و مواضع مقاومت چه چشم‌اندازی دارد؟
در حال حاضر، ما در وضعیتی قرار داریم که می‌توانیم بگوییم تنش‌های متفاوتی را در میان‌مدت برای خاورمیانه رقم خواهد زد. نهایتا ماجرای تلاش برای برقراری تعادل بازدارندگی یا به نوعی بازگرداندن تعادل در خاورمیانه، موضوعی قابل بحث و بررسی است. نگرانی طرف‌های مقابل از آنچه جمهوری اسلامی ایران انجام می‌دهد، همیشه وجود داشته و ایران همواره با هر اقدامی، اقدام متقابلی را در دستور کار خود قرار داده است.
موضع ایران نسبت به آتش‌بس چیست؟
تمام تلاش‌هایی که برای مذاکرات آتش‌بس در حال انجام است، با موضع‌گیری جمهوری اسلامی مواجه می‌شود. ایران نمی‌خواهد مانع آتش‌بس شود و درعین‌حال نمی‌تواند آرامش و ثبات را نادیده بگیرد.
رسانه‌ها در این میان نقش مهمی ایفا می‌کنند. اسرائیلی‌ها بیشتر از هر چیزی نگران رسیدن به ساعت صفر هستند؛ یعنی وضعیتی از وحشت که در سرزمین‌های اشغالی وجود دارد و تهران بدون شلیک حتی یک گلوله، آنچه را که می‌خواهد از رژیم صهیونیستی گرفته است. البته احتمالا اقداماتی نیز در آینده نه‌چندان دور اجرایی خواهد شد.
