در آستانه جلسات رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی  دولت پزشکیان در مجلس شورای اسلامی، سعید جلیلی که سعی دارد در قالب «دولت در سایه» و به پشتوانه آرا خود در انتخابات ریاست‌جمهوری در قواره اپوزیسیون دولت جدید نقش ایفا کند، جلسه‌ای تحت عنوان «بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم» به مجلس برگزار کرده است. جلسه‌ای که به گفته او با حضور نماینده‌های مجلس، اساتید دانشگاه، نمایندگان دولت سیزدهم و فعالین بخش خصوصی برگزار شده و مورد توجه رسانه‌ها و کارشناسان قرار گرفته است. این کنش سیاسی آقای جلیلی این سوال را در ذهن‌ها ایجاد کرده که او در قالب کدام چارچوب قانونی و یا مسئولیت اجرایی، برنامه وزرای پیشنهادی دولت را با تعدادی از نمایندگان نقد و بررسی کرده است.
سعید جلیلی بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 که دیگر سمت اجرایی نداشت، دولت در سایه را تشکیل داد و تلاش کرد تا چهره‌ای بابرنامه از خودش ارائه دهد. وب‌سایت حیات طیبه، پایگاه اطلاع‌رسانی سعید جلیلی درباره دولت سایه نوشته است: «دولت سایه با بهره‌گیری از مدیران باتجربه و موفق، اصناف و اتحادیه‌ها، جوانان متخصص و اساتید دانشگاه در قالب بیش از ۲۰ کارگروه تخصصی و چندین کارگروه موضوعی، طی ۸ سال گذشته به‌منظور کمک به دولت مستقر اقدام به طراحی اقدامات گام‌به‌گام در موضوعات اساسی اقتصادی، مدیریتی، سیاسی و فرهنگی نموده است.» اعضای دولت سایه‌ البته به صورت شفاف مشخص نیستند و به صورت کامل معرفی نشده اند.
«دولت سایه»، نوع خاصی از سیاست‌ورزی است که در  نظام‌های پارلمانی رایج است. در این نوع نظام‌ها بزرگ‌ترین حزب مخالف خود را دولت سایه می‌نامد.
دولت سایه بیشتر در انگلیس که مبتنی بر نظام دو حزبی پارلمانی است، رواج دارد و این الگوی دولت در سایه را تبدیل به یک سنت سیاسی دیرپا با قدمتی حدودا دویست ساله کرده است. در نظام انتخاباتی انگلستان حزبی که بیش‌ترین تعداد کرسی را در انتخابات کسب کند، پیروز انتخابات معرفی شده و علاوه بر کنترل مجلس با تشکیل دولت، اداره امور کشور و مردم را نیز برعهده می گیرد. در چنین ساختاری، حزب رقیب در مجلس نیز دولت در سایه را تشکیل داده و رهبر حزب مخالف به‌عنوان رئیس دولت در سایه تعیین می‌شود.
بنابراین تشکیل دولت در سایه امری اختیاری، دلبخواهی و یک انتخاب شخصی نیست، بلکه یک مکانیزم مشخص با ساختار و کارکرد معین است و لازمه تشکیل آن اولا ساختار حزبی و دوما وجود یک نظام پارلمانی است. در نظام سیاسی ایران که ریاستی است و انتخابات نیز حزبی نیست، سخن گفتن از دولت سایه رایج نیست. درواقع تشکیل دولت در سایه در نظام پارلمانی برای کادرسازی و تمهید مقدمات لازم برای در اختیار گرفتن دولت بدون فوت وقت است؛ اما در کشور ما که رئیس‌جمهور به‌طور مستقیم توسط مردم انتخاب می‌شود و نامزدهای انتخاباتی نیز معمولا برآمده از یک حزب نیستند و تنها ممکن است در دایره یک جناح سیاسی تعریف شوند، دولت سایه با چالش کارکرد مواجه است. 
از سوی دیگر هرگونه فعالیت سیاسی در ایران نیازمند گرفتن مجوز از وزارت کشور است و حتی تشکل‌های سیاسی که در قالب جبهه سیاسی فعالیت می‌کنند نیز نیاز به مجوز وزارت کشور دارند.
ازاین‌رو بسیاری معتقدند آقای سعید جلیلی برای ادامه فعالیت سیاسی خود در قالب حزب یا جبهه سیاسی فعالیت کند تا زمانی که موضع سیاسی می‌گیرد و یا جلسات سیاسی برگزار می‌کند، تحت عنوان همان حزب باشد. جلیلی اما با تشکیل حزب مخالف است و به صورت علنی آن را بیان کرده است.
اخیرا هم جلیلی برای تبری از موضع سخنگوی انتخاباتی خود و رئیس کارگروه بهداشت دولت سایه که از وزیر پیشنهادی پزشکیان برای وزارت بهداشت و درمان حمایت کرده بود، نامه‌ای با سربرگ شورای عالی امنیت ملی منتشر کرده. موضع‌گیری  ای که سنخیتی با جایگاه نمایندگی رهبری در شعام ندارد. همچنان‌که نمایندگان رهبری در شعام، چنین کنش‌های سیاسی نداشته و ندارند. آیا می‌شود در نامه‌ای با سربرگ شورای عالی امنیت ملی، درباره حمایت سخنگوی ستاد جلیلی و  وزیرپیشنهادی دولت، اطلاعیه داد؟ 
برخی منتقدان معتقدند فارغ از اینکه این فعالیت سیاسی چه تعریفی دارد، آقای جلیلی می‌تواند مانند هر شهروندی به عملکرد دولت نقد داشته باشد و آن را در توئیتر و یا دیگر اکانت‌های شخصی خود در فضای مجازی منتشر کند؛ اما جلسه گذاشتن با عده‌ای از نمایندگان مجلس برای بررسی برنامه وزرای پیشنهادی، امری غیرمتعارف است و نیاز به قرار گرفتن در قالب سیاسی از جمله حزب یا جبهه دارد.
طبیعی است که اگر آقای جلیلی قصد دارد به‌عنوان اپوزیسیون دولت رفتار کند و شناخته شود باید در چارچوب‌های مشخص باشد.
اما جلیلی برای ادامه انتخابات ۱۵ تیر بدون مشکل نیست و چالش هایی پیش رو دارد. او از سویی منصب اجرایی ندارد.
بنابراین صرف نقد عملکرد دولت تضمینی برای حفظ پایگاه اجتماعی نیست. نداشتن منصب اجرایی ممکن است موجب شود که او نتواند در بلندمدت تنها با دولت سایه خود را در فضای سیاسی حفظ کند .
برخی معتقدند که کمپین آقای جلیلی هنوز در فضای انتخابات ۱۵ تیر است که در مناظر‌ه‌ها برنامه‌های رقیب خود را نقد می‌کرد. امروز انتخابات برگزار شده و نفر پیروز هم مشخص شده است. منطقی است که جلیلی برنامه‌های خود برای اداره کشور را به صورت مکتوب در اختیار دولت جدید قرار دهد.
 البته بر کسی پوشیده نیست که تعدادی از نمایندگان از هم‌فکران آقای جلیلی هستند؛ او می‌تواند بدون گعده‌های سیاسی ، به این دسته از نمایندگان چه در رابطه با کابینه و چه در موضوعات دیگر مشورت بدهد.
گذشته از آن امروز برای نقد کردن دولت، خیلی زود به نظر می رسد. باید اجازه داد وزرای دولت در محل کار خود مستقر شوند و سپس نتایج تصمیمات و عملکرد آنان را به بوته نقد گذاشت. اگر این ملاحظات در نقدها رعایت نشود، پیام تداوم رقابت انتخاباتی را به جامعه مخابره خواهد کرد.