دلایل موفقیت حزبالله در این انتخابات
در مناطقی چون جنوب لبنان، بقاع و ضاحیه جنوبی بیروت، حزبالله نهتنها بهعنوان یک بازیگر سیاسی، بلکه بهعنوان یک شبکه اجتماعی، خدماتی و امنیتی عمل میکند. مردم این مناطق بهویژه در نبود دولت کارآمد، به حزبالله بهعنوان تنها نهادی که خدمات عمومی، درمان، آموزش و امنیت فراهم میکند، اعتماد دارند.
ائتلاف پایدار با جنبش امل؛ اتحاد طولانیمدت حزبالله و جنبش امل باعث شده است رأی شیعیان لبنان تا حد زیادی یکپارچه باقی بماند و در نتیجه، رقبای داخلی مانند جنبشهای مستقل، نواندیش یا نیروهای نزدیک به غرب نتوانند به راحتی وارد این عرصه شوند.
حزبالله دارای ساختار حزبی منظم، شبکه بسیج مردمی، تبلیغاتی و خدماتی گسترده است که بهویژه در دوران بحران اقتصادی، تأثیرگذاری بالایی دارد.
نقش حزبالله در ساختار سیاسی لبنان
حزبالله از زمان حضور رسمی در پارلمان لبنان در دهه 1990، به تدریج از یک نیروی مقاومت نظامی علیه اشغال اسرائیل به یک بازیگر کلان در سیاست داخلی و منطقهای تبدیل شده است. نقشهای کلیدی حزبالله در لبنان را میتوان چنین برشمرد: نیروی نظامی بازدارنده: حزبالله تنها نیروی غیررسمی در لبنان است که دارای زرادخانه مستقل و نیروی رزمی منسجم است و بهعنوان بازوی مقاومت علیه اسرائیل شناخته میشود.
حزبالله در ائتلاف با جریانهایی مانند امل، جریان آزاد ملی (جناح مسیحی) و برخی دیگر، در دهه اخیر چندینبار در تشکیل دولت نقش اصلی ایفا کرده است.
در مناطق شیعهنشین بهویژه جنوب و ضاحیه، حزبالله نقش دولت را برعهده گرفته است؛ از ساخت بیمارستان و مدرسه گرفته تا خدمات شهری و زیرساختی.
حزبالله تنها حزب لبنانی است که نقشی منطقهای ایفا میکند و در بحرانهای سوریه، عراق و یمن نیز به صورت فعال حضور داشته است.
پیامدهای این پیروزی انتخاباتی
پیروزی حزبالله در انتخابات محلی نشان میدهد که با وجود فشارهای اقتصادی، تحریمها و انتقادات داخلی، پایگاه مردمی آن دچار فرسایش جدی نشده است. افزایش قدرت چانهزنی در دولت آینده: درحالیکه لبنان با خلأ سیاسی، نبود رئیسجمهور و دولت ناپایدار مواجه است، این پیروزی میتواند قدرت چانهزنی حزبالله در مذاکرات تشکیل دولت را افزایش دهد.
این انتخابات پیامی به آمریکا، عربستان و گروههای داخلی مخالف حزبالله است که این جریان هنوز از پشتیبانی اجتماعی قابلتوجهی برخوردار است و حذف یا تضعیف آن از معادلات داخلی ممکن نیست.
واکنش رقبای حزبالله به پیروزی اخیر و تأثیر آن بر روند انتخاب رئیسجمهور لبنان
با انتشار نتایج انتخابات محلی اخیر، گرچه فضای عمومی در مناطق شیعهنشین به نفع حزبالله و امل رقم خورد، اما در اردوگاه مخالفان این جریان، دو نوع واکنش شکل گرفت: یکی سکوت تاکتیکی و دیگری هشدار نسبت به «حاکمیت یکدست» در مناطق خاص.
واکنش مخالفان داخلی
نیروهای نزدیک به غرب (مانند حزب القوات اللبنانیه و کتائب): این احزاب با تمرکز بر مناطق مسیحی، تلاش دارند فضای رقابتی و منتقدانهای نسبت به حزبالله ایجاد کنند. در بیانیههای غیررسمی، آنان پیروزی حزبالله را نتیجه «شبکهسازی غیرنظامی – نظامی» دانستند و مدعی شدند که این پیروزی حاصل وابستگی مردم به خدمات حزبی در غیاب دولت بوده است.
گروههای موسوم به «انقلاب اکتبر ۲۰۱۹» که با شعار مبارزه با فساد و طایفهگرایی وارد عرصه شدهاند، در مناطق شیعهنشین عملا شکست خوردند. آنها با تأکید بر اینکه فضای انتخاباتی برای رقابت آزاد فراهم نبوده، از «کنترل ساختاری» حزبالله انتقاد کردهاند.
حلقههای باقیمانده از جریان المستقبل (به رهبری سعد حریری، اگرچه غیرفعال شده آمد، اما حزبالله را نشانه افزایش نفوذ ایران در ساختارهای محلی لبنان دانستهاند و خواستار بازگشت حمایت عربی - سعودی برای موازنه شدهاند.
تأثیر انتخابات محلی بر روند انتخاب رئیسجمهور لبنان
لبنان از سال ۲۰۲۲ بدون رئیسجمهور است و تلاشها برای انتخاب فردی که مورد توافق گروههای اصلی باشد، ناکام مانده است. در این شرایط، پیروزی محلی حزبالله تأثیرات خاصی بر این روند دارد.
حزبالله اکنون میتواند با اتکا به پایگاه مردمی تثبیتشده، مواضع سختتری در مذاکرات ریاستجمهوری اتخاذ کند، بهویژه درباره گزینههایی چون «سلیمان فرنجيه» که مورد حمایت این محور است.
درحالیکه مخالفان حزبالله نتوانستند در انتخابات اخیر دستاورد قابلتوجهی کسب کنند، این واقعیت ممکن است جایگاه آنان را در مذاکرات سیاسی تضعیف کرده و مانع اجماع بر نامزدی جایگزین برای ریاستجمهوری شود.
از یکسو کشورهای عربی مانند عربستان به دنبال کاهش نفوذ حزبالله هستند و از سوی دیگر فرانسه و آمریکا خواستار ثبات هستند. پیروزی حزبالله ممکن است این فشارها را دوچندان کند تا راهحلی ائتلافی برای انتخاب رئیسجمهور پیدا شود.
حزبالله سعی دارد با پیروزی محلی و تأکید بر «کارآمدی در خدمترسانی»، خود را نه فقط نیروی مقاومت، بلکه نیرویی برای مدیریت کشور معرفی کند. این رویکرد میتواند زمینهساز مشروعیتبخشی به نامزد مورد نظرش برای ریاستجمهوری باشد.
پیروزی حزبالله در انتخابات شهرداریها نهتنها جایگاه این گروه را در ساختارهای محلی مستحکم کرد، بلکه بر روند سیاسی کلان لبنان بهویژه در انتخاب رئیسجمهور، تأثیرگذار خواهد بود. این دستاورد میتواند قدرت چانهزنی حزبالله را افزایش دهد، هرچند فشارهای منطقهای و بینالمللی برای مهار آن نیز در ماههای پیشرو شدت خواهد گرفت.
وضعیت این انتخابات در لبنان
انتخابات شهرداری و شوراهای محلی در استان جبل لبنان روز یکشنبه برگزار شد و وزارت کشور لبنان امروز (دوشنبه) اعلام کرد که میزان مشارکت بیش از ۴۵ درصد بوده و از نظر مقامات لبنانی رقمی خوب بوده است.
بنا به گفته وزارت کشور لبنان، قرار است شمارش آرا تا ساعات پایانی امشب ادامه باید و به محض پایان شمارش، نتایج به صورت رسمی اعلام خواهد شد.
استان جبل در مرکز لبنان قرار دارد و از 6 ناحیه تشکیل شده است.
انتخابات مذکور بعد از ۹ سال وقفه برگزار میشود و استان مذکور، اولین استانی است که این انتخابات در آن برگزار میشود و بعد از آن استانهای دیگر شاهد برگزاری انتخابات خواهند بود.
بر اساس این گزارش، میزان مشارکت در 6 منطقه این استان متفاوت بود.
منطقه کسروان با ۶۰ درصد مشارکت در صدر قرار گرفته که دلیل آن رقابت شدید بین فهرستهای مورد حمایت جریانهای سیاسی بود، بهویژه در شهر جونیه که فهرست حمایت شده از سوی نمایندگان پارلمان «فرید هیکل خازن»، «نعمه فرام» و نیز «منصور البون» نماینده سابق به پیروزی رسید.
کمترین میزان مشارکت نیز در منطقه المتن شمالی ثبت شد. نتایج اولیه، نشاندهنده پیروزی قاطع لیست نامزدهای «توسعه و وفاداری» حزبالله و جنبش امل (التنمیة والوفاء) در حوزههای مهم و کلیدی «حاره حریک» و «الغبیری» در منطقه بعبدا، همچنین در شهرهای «جون، الجیه و الوردانیه» در منطقه شوف و نیز شهر بمکین در المنطقه العالیه بوده است.
علاوه بر این، لیست مذکور در روستاها و شهرکهای «رأس اسطا، بشتلیدا، حجولا، المغیری و عین الغویبه» در منطقه جبیل نیز به پیروزی دست یافتند.
در مقابل، فهرست حزب «قوات لبنانیه» پیروزی خود را در شهر جبیل اعلام کرد، درحالیکه فهرستهای مورد حمایت «جریان ملی آزاد» در الحدت، سوق الغرب، الکحاله و وادی الست پیروز شدند.
همچنین فهرستهای حمایت شده از سوی «حزب کتائب» در بیتالدین و بیتشباب پیروز شدند؛ اما در قرطبا، فهرست مورد حمایت «فارس سعید»، نماینده سابق مجلس از ائتلاف متشکل از «جریان ملی آزاد»، «کتائب» و «قوات لبنانیه» شکست خورده است. انتخابات اخیر در لبنان چند مرحلهای بوده و به دلیل برگزاری آن بعد از مدتها وقفه و تحولات یک سال اخیر در سایه جنگ غزه و لبنان حائز اهمیت بسیاری است و جریان مقابل مقاومت و دوگانه شیعیان در لبنان، وقایع اخیر بهویژه شهادت رهبران و فرماندهان حزبالله را به تضعیف این جریان و عدم اقبال به آن تفسیر میکردند.