نقش رسانهای اصلیح؛ بازتاب جهانی صدای غزه
حسن اصلیح طی سالهای اخیر به یکی از نمادهای مقاومت رسانهای در نوار غزه تبدیل شده بود. روایتهای میدانی، گزارشهای تصویری و فعالیت مداوم او در شبکههای اجتماعی، بهویژه پس از حمله گسترده رژیم صهیونیستی در 7 اکتبر 2023، سهم قابلتوجهی در نمایش ابعاد جنایات ارتش اسرائیل و مظلومیت ساکنان غزه در سطح بینالمللی داشت. او با انتشار مستمر تصاویر و مستندات زنده از بمباران مناطق مسکونی، کشتار غیرنظامیان، حملات به بیمارستانها و مدارس و آثار محاصره، نگاه افکار عمومی جهان را بیش از پیش متوجه ماهیت جنایتکارانه رژیم اشغالگر کرد.
در همین چارچوب، بسیاری از ناظران معتقدند که اصلیح نه فقط یک خبرنگار، بلکه به چهرهای مؤثر در افشای جنگ رسانهای اسرائیل و مقابله با روایتهای تحریف شده غربی تبدیل شده بود؛ جایگاهی که به خودی خود، او را به هدفی مهم برای دستگاه امنیتی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی تبدیل میکرد.
ترور هدفمند در بیمارستان؛ فراتر از جنایت جنگی
آنچه در مورد شهادت اصلیح هولناکتر مینماید، زمان و مکان این ترور است: اتاق بستری یک بیمارستان در خانیونس. طبق اعلام منابع فلسطینی، اصلیح یک ماه پیش در حمله هوایی به محوطه بیمارستان ناصر در جریان استقرار چادرهای خبرنگاران به شدت زخمی شده و همانجا بستری بود. حال آنکه رژیم صهیونیستی با حملهای دوباره، در اقدامی بیسابقه او را در حالی که تحت درمان بود، هدف حمله مستقیم قرار داد.
این اقدام نهتنها نقض آشکار اصول حقوق بشردوستانه بینالمللی و کنوانسیونهای ژنو است، بلکه از منظر حقوقی، مصداق بارز جنایت جنگی و ترور هدفمند خبرنگار در محیط درمانی بهشمار میرود. حتی در جنگهای کلاسیک نیز بیمارستانها، بیماران و کادر درمانی از مصونیت برخوردارند، اما اسرائیل عملا نشان داده که هیچ قاعدهای برای آن موضوعیت ندارد.
رژیم صهیونیستی و سیاست خاموشسازی خبرنگاران
شهادت حسن اصلیح تنها یکی از نمونههای روند رو به افزایش ترور خبرنگاران در غزه است. طبق آمار رسمی دفتر اطلاعرسانی دولت غزه، از آغاز حمله سراسری اسرائیل به نوار غزه در اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، دستکم ۲۱۵ خبرنگار فلسطینی به شهادت رسیدهاند. این آمار بیسابقه، نشانگر وجود یک سیاست حساب شده از سوی تلآویو برای حذف سازمانیافته صدای رسانهای مقاومت فلسطین است.
همزمان، این ترورها پیام هشدار به دیگر خبرنگاران و فعالان رسانهای است که اگر در مسیر افشای واقعیتهای میدانی گام بردارند، به سرنوشت مشابهی دچار خواهند شد.
هدفگیری خبرنگاران؛ تلاش سازمانیافته رژیم صهیونیستی برای خاموشکردن صدای حقیقت
تحلیلگران رسانهای و حقوق بشری تأکید میکنند که رژیم صهیونیستی با تداوم حملات مستقیم به خبرنگاران در نوار غزه، سیاستی هدفمند و نظاممند را برای کنترل روایت جنگ و سرکوب جریان اطلاعرسانی مستقل دنبال میکند.
به باور این تحلیلگران، هدفگیری خبرنگاران بخشی از یک راهبرد گسترده برای توقف روایتگری مستقل و میدانی از جنایات اسرائیل در غزه است. در این چارچوب، رژیم صهیونیستی میکوشد با حذف فیزیکی خبرنگاران بهعنوان شاهدان عینی وقایع میدانی، مسیر افشای واقعیتها را مسدود کرده و مانع از انتقال اطلاعات دقیق و مستند به افکار عمومی جهان شود. همزمان، با ایجاد خلأ اطلاعاتی و جلوگیری از حضور خبرنگاران مستقل، این رژیم تلاش دارد روایتهای جعلی و گزینشی خود را بدون رقیب در رسانههای بینالمللی گسترش داده و به تحریف واقعیات جنگ و مقاومت در نوار غزه ادامه دهد.
مجموعه این اقدامات، از نگاه نهادهای بینالمللی، مصداق روشن سرکوب آزادی رسانه و نقض فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بینالمللی محسوب میشود.
واکنش نهادهای بینالمللی؛ سکوت یا همدستی؟
با وجود ابعاد فاجعهبار شهادت خبرنگاران در غزه، واکنش نهادهای بینالمللی از جمله سازمان ملل، شورای حقوق بشر، یونسکو و نهادهای مدافع آزادی مطبوعات، تاکنون عمدتا در حد ابراز نگرانیهای کلی باقی مانده است. در بسیاری از موارد حتی سکوت مطلق حاکم بوده است، بهویژه از سوی دولتهایی که خود را مدافع آزادی بیان و حقوق بشر مینامند.
در چنین شرایطی، سکوت بینالمللی عملا به چراغ سبزی برای تداوم قتل خبرنگاران تبدیل شده و رژیم صهیونیستی را در بهکارگیری ابزار خشونت علیه رسانهها جسورتر کرده است.
مقاومت رسانهای؛ شهادت، نه خاموشی
با وجود تمام تلاشهای اسرائیل برای خاموش کردن صدای خبرنگاران، واقعیت میدانی چیز دیگری میگوید. شهادت حسن اصلیح و دهها خبرنگار دیگر نهتنها موجی از همدردی و واکنش در جوامع عربی، اسلامی و فعالان رسانهای برانگیخته، بلکه به احیای روح مقاومت رسانهای در جهان اسلام انجامیده است. امروز، بسیاری از خبرنگاران مستقل بهویژه در رسانههای مردمی، شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای تصویری، راه اصلیح را با جدیت بیشتری ادامه میدهند.
جنگی علیه حقیقت
رژیم صهیونیستی با ترور حسن اصلیح در بستر بیمارستان، نهتنها یک خبرنگار، بلکه یک روایت مستقل، صدایی رسا و پلی به افکار عمومی جهان را هدف قرار داد. این اقدام، در واقع بخشی از جنگ بزرگتر اسرائیل علیه حقیقت، آگاهی و افشاگری است. بااینحال، همانگونه که شهادت خبرنگاران بسیاری در تاریخ به زنده نگهداشتن حقیقت منجر شده، ترور اصلیح نیز میتواند نقطه عطفی برای تمرکز بیشتر جهانیان بر جنایات پنهان در غزه و احیای اخلاق رسانهای جهانی باشد.
پیشنهاد کارشناسان برای تقویت روایت مقاومت و حمایت از خبرنگاران فلسطینی
به گفته کارشناسان و ناظران، یکی از مهمترین اولویتها در شرایط کنونی، معرفی چهرههایی همچون حسن اصلیح به افکار عمومی جهانی است؛ چهرههایی که روایتگر واقعی رنج مردم غزه و افشاگر جنایات اسرائیل بودهاند. در همین چارچوب، تأکید شده که رسانههای مستقل و نهادهای بینالمللی باید با مستندسازی حملات هدفمند علیه خبرنگاران، پرونده این جنایات را به نهادهای قضایی بینالمللی از جمله دیوان کیفری بینالمللی ارائه دهند.
همچنین، تحلیلگران خواستار تشکیل کمپینهای رسانهای جهانی برای حمایت از خبرنگاران فلسطینی شدهاند. این کمپینها میتوانند با جلب توجه افکار عمومی، فشار بر نهادهای بینالمللی و انتشار روایتهای میدانی از وضعیت غزه، نقشی مؤثر در افشای سیاست سرکوبگرانه رژیم صهیونیستی ایفا کنند.
در کنار این اقدامات، همافزایی و همکاری میان رسانههای مستقل در سطح منطقهای و بینالمللی نیز بهعنوان یکی از ارکان کلیدی برای تقویت روایت مقاومت و مقابله با سانسور و تحریف اخبار در دستور کار فعالان رسانهای قرار گرفته است.
افزایش آمار خبرنگاران شهید غزه به 215 نفر
کمیتههای مقاومت فلسطین با صدور بیانیهای در واکنش به شهادت این خبرنگار فلسطینی اعلام کرد: «ما در سوگ شهید بزرگمان حسن عبدالفتاح اصلیح هستیم که در جنایت تروریستی و بزدلانه و خائنانه ارتش جنایتکار و تروریست صهیونیستی در بمباران مجتمع پزشکی ناصر در خانیونس در بامداد امروز سهشنبه 13 مه 2025 به شهادت رسید.»
دفتر اطلاعرسانی دولتی در نوار غزه هم با صدور بیانیهای اعلام کرد: «شهادت حسن اصلیح، خبرنگاری که در یک جنایت بزدلانه هدفمند در حین درمان در مجتمع پزشکی ناصر توسط ارتش اشغالگر ترور شد را تسلیت میگوییم. با شهادت او تعداد شهدای خبرنگار غزه به 215 نفر افزایش یافت.»
از نگاه تحلیلگران، آنچه امروز در غره رخ داده حاکی از آن است که به واسطه بیان حقایق از داخل نوار غزه در یک سال و نیم گذشته که مملو از اقدامات خشونتآمیز صهیونیستها بوده و عملا افکار عمومی دنیا را تحتتأثیر قرار داده است، خبرنگاران داخل غزه کسانی را که سالها قضیه فلسطین برای آنها بیمعنا شده بود و در برابر جنایات صهیونیستها منفعل شده بودند را به تفکر و تحرک درآورد.
جنگ نابرابر رسانهای در سایه سانسور
انتقال اخبار از غزه به خارج در دنیایی که رسانههای امپراتوری رسانهای عربی، عبری و غربی حکومت میکنند بسیار سخت و دشوار است، چراکه آنها اساسا نمیخواهند فجایع غزه دیده شود، لذا کار سختی دارند. به سختی باید تولید محتوا زیر بمب، موشک، پهپاد، تکتیرانداز و تانک انجام دهند. حالا آن محتوا را به بیرون منتقل کنند. آیا رسانههایی باشند که این محتوا را به جهان منتقل کنند یا نه؟!
خبرنگاران غزه با گرسنگی، تشنگی، سرما، گرما، بمب، موشک و خانوادههایی که شهید شدند و همه این دردی که اینها هر لحظه دارند از شهادت و آوارگی مردم غزه، هموطنانشان، خانوادهشان، فامیلشان، هممحلهای و همکارشان میبینند و این دردها تمامشدنی نیست. یک وقت مصیبتی هست که یک روز، یک هفته یا حداکثر یک ماه تمام میشود، اما این مصیبتی شده که ادامه دارد و خبرنگار هر لحظه تحت این فشارها است و در این شرایط باید کار حرفهای را هم انجام دهد.
روایتی از مظلومیت خبرنگاران غزه
درحالیکه غزه بار دیگر زیر آتش سنگین حملات رژیم صهیونیستی میسوزد، چشمان جهانیان به تصاویر و روایتهایی دوخته شده که خبرنگاران جسور فلسطینی با جانفشانی از دل آوارها مخابره میکنند؛ اما آنچه کمتر دیده میشود، مظلومیت و فداکاری همین روایتگران حقیقت است که نهتنها هدف نظامی دشمناند، بلکه در سکوت سنگین مجامع جهانی، گاه حتی بینام و بیصدا شهید میشوند.
طبق گزارش سازمانهای بینالمللی، از آغاز جنگ اخیر در غزه، دهها خبرنگار فلسطینی جان خود را از دست دادهاند. تنها در هفتههای ابتدایی درگیری، تعداد خبرنگاران شهید از مجموع کشتهشدگان رسانهای در چند سال گذشته در سایر نقاط جهان پیشی گرفت؛ آماری تکاندهنده که گویای شدت حملات هدفمند علیه روزنامهنگاران مستقل در نوار غزه است.
این خبرنگاران، در حالی دوربین به دست در میانه آوار و آتش در رفتوآمدند که هیچ تجهیزات حفاظتی استانداردی در اختیار ندارند. برخلاف همتایان غربی خود، آنان نه جلیقه ضدگلوله دارند، نه پناهگاه امنی، نه حتی بیمه یا دستمزدی که زندگیشان را تأمین کند. اغلب آنها شهروند-خبرنگارانیاند که برای روایت صدای مردمشان، زندگی خود را وثیقه کردهاند.
در سکوت سازمان ملل، شورای امنیت و نهادهای مدعی آزادی رسانه، این خبرنگاران همچنان در خط مقدم جنگی نابرابر ایستادهاند؛ جنگی که در آن، حقیقت هدف اول دشمن است و خبرنگار، سرباز بیدفاع آن.
بااینحال، هر تصویر، ویدئو و گزارش زنده از جنایات غزه، سندی تاریخی و مقاومتی بیبدیل است؛ روایتی از مظلومیتی که نهتنها باید شنیده شود، بلکه باید برای آن کاری کرد.