نوار غزه، بامداد دوشنبه بار دیگر صحنه تحولاتی مهم و بحرانآفرین بود. منابع عبریزبان، از وقوع دو حادثه امنیتی بزرگ در جنوب و شرق غزه خبر دادند؛ یکی در منطقه خانیونس در جنوب نوار غزه و دیگری در محله الشجاعیه واقع در شرق شهر غزه
رسانههای اسرائیلی اعلام کردند که این حوادث امنیتی باعث شده بالگردهای ارتش رژیم صهیونیستی، مأمور انتقال مجروحان به بیمارستان تل هاشومیر در مرکز سرزمینهای اشغالی شوند؛ موضوعی که نشاندهنده شدت درگیریها و احتمال خسارات جانی بالا در صفوف نظامیان صهیونیست است.
برخی گزارشها از کشته شدن یک نظامی اسرائیلی به دست تکتیراندازان مقاومت فلسطین در محله الشجاعیه حکایت دارد. این اتفاق در شرایطی روی داد که ارتش اسرائیل از چند هفته پیش، عملیاتی با عنوان «ارابههای گدعون» را در نوار غزه آغاز کرده است؛ عملیاتی که بر اساس آمار منتشرشده، از ۵۷ روز پیش تاکنون ادامه دارد و بهطور میانگین هر ۴۸ ساعت، یک نظامی صهیونیست در آن کشته میشود.
استمرار بحران برای ارتش اسرائیل
رسانههای اسرائیلی با اشاره به دو حادثه اخیر در خانیونس و الشجاعیه، این وقایع را نشانهای از استمرار چالش در میدان نبرد میدانند. تحلیلگران صهیونیستی معتقدند که حوادث امنیتی مشابه، ارتش این رژیم را در موقعیت دشواری قرار داده است. از یکسو جنگافزارها و نیروی انسانی زیادی را وارد غزه کردهاند و از سوی دیگر، همچنان ابتکار عمل در دست نیروهای مقاومت است.
پرواز بالگردهای امدادی اسرائیل در آسمان خانیونس برای انتقال نظامیان زخمی، گویای وضعیتی است که ارتش رژیم صهیونیستی با آن دستوپنجه نرم میکند. اسرائیل از ابتدای جنگ، بخش عمدهای از توان خود را صرف پیشروی زمینی در برخی مناطق کرده، اما به دلیل تاکتیکهای چریکی و جنگ شهری نیروهای حماس، بارها متحمل تلفات انسانی شده است.
سازمان رادیو و تلویزیون رژیم صهیونیستی پیشتر اعلام کرده بود که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، حتی با وجود تلفات سنگین، حاضر به پایان دادن به جنگ نیست. او بارها تأکید کرده است که عقبنشینی قبل از نابودی کامل حماس و خروج فرماندهان مقاومت از غزه، منجر به یک «قتل عام دیگر» علیه اسرائیل خواهد شد. با این حال، همین رسانههای عبریزبان نیز اعتراف کردهاند که این سخنان، بیشتر جنبه تبلیغاتی و اغراقآمیز دارد و تصمیم به ادامه جنگ، با وجود خطرات آن برای اسیران اسرائیلی، به بهای بالایی برای کابینه تمام خواهد شد.
پیام حماس؛ جنگ فرسایشی و آشکار شدن ضعف ارتش اسرائیل
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در بیانیهای اعلام کرد که نیروهای مقاومت، ارتش اسرائیل را وارد یک جنگ فرسایشی بیپایان کردهاند. بر اساس این بیانیه، عملیات ابتکاری حماس و شیوههای نوین درگیری، باعث شده است ارتش اسرائیل با وجود برتری هوایی و آتشباری، کنترل میدان را از دست بدهد.
حماس تأکید کرد که با افزایش مدت زمان جنگ، ارتش اسرائیل در «شنهای روان غزه» غرق خواهد شد و ناتوانی آن در برابر حملات دقیق نیروهای مقاومت بر همگان عیان میشود.
این جنبش با اشاره به عملکرد سیاسی نتانیاهو در مذاکرات نیز تصریح کرد: نخستوزیر رژیم صهیونیستی بهجای تلاش برای رسیدن به توافقی که به جنگ پایان دهد، همواره فرایند مذاکرات را به بنبست کشانده است. به اعتقاد حماس، این سیاستِ استمرار جنگ، به بهای جان نظامیان اسرائیلی و اسیرانی که در دست مقاومت هستند، دنبال میشود.
رژیم اسرائیل در بنبست نظامی و سیاسی
وبسایت خبری «حدشوت بزمان»، از رسانههای صهیونیستی، با انتشار گزارشی، نحوه عملکرد ارتش اسرائیل را زیر سوال برده است. این وبسایت نوشت: «سربازان ما در میدان مانند اردکهای شکارشده در تیررس عناصر حماس هستند. در غزه، ما جنگ واقعی نمیبینیم، بلکه شاهد نابودی زیرساختها و منازل هستیم. نبرد در بیشتر موارد از سوی نیروهای حماس آغاز میشود و سربازان اسرائیلی در موضع تدافعی قرار دارند.»
حدشوت در ادامه تأکید کرد که فریبکاری رسانهای و نظامی، سیاست اصلی مسئولان اسرائیلی در قبال جنگ غزه است. به گفته این رسانه، بسیاری از سناریوهای عملیات نظامی، بهصورت تکراری و بدون ابتکار اجرا میشوند و در نهایت، باعث آسیبدیدن بیشتر نیروهای اسرائیلی میشوند.
اپوزیسیون اسرائیل هم به مخالفت با نتانیاهو برخاسته است
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون رژیم صهیونیستی، نیز در سخنانی خطاب به نتانیاهو، مشاوران امنیتی و جنگی او را به سخره گرفت و گفت: «در دفتر تو همه کسانی که جهان را مهندسی میکنند، نشستهاند؛ اما اگر بخواهند به تو واقعیت را بگویند، خواهند گفت که مردم اسرائیل خواستار پایان این جنگ هستند.آنها میخواهند که گروگانها بازگردند و حتی حاضرند برای این هدف، امتیاز بیشتری بدهند.»
سخنان لاپید، نشاندهنده عمق بحران داخلی در اسرائیل است. دولت نتانیاهو، با وجود تلفات انسانی بالا، بهویژه در میان نظامیان، و با وجود ناتوانی در آزادسازی گروگانها، همچنان بر تداوم جنگ اصرار دارد. این در حالی است که بخشی از جامعه اسرائیل و حتی نخبگان امنیتی این رژیم، معتقدند ادامه این وضعیت، نهتنها به آزادسازی گروگانها کمکی نمیکند، بلکه میتواند رژیم صهیونیستی را به یک فاجعه راهبردی نزدیک کند.
جنگی بدون پیروزی برای اسرائیل
حادثه امنیتی اخیر در خانیونس و الشجاعیه، از دو منظر قابل تحلیل است. از یکسو، نشان میدهد که ارتش اسرائیل همچنان در برابر تاکتیکهای مقاومت غافلگیر میشود و از سوی دیگر، بر ماهیت فرسایشی جنگ جاری در غزه تأکید دارد. این وضعیت، از نظر حماس و سایر گروههای مقاومت، به معنای موفقیت در زمینگیر کردن ارتش رژیم صهیونیستی است.
رهبران مقاومت اسلامی فلسطین معتقدند که تاکتیکهای غیرمتقارن، مانند جنگ تونلی، عملیات تکتیراندازها، کمین در محیطهای شهری و تلهگذاری، موجب شده ارتش اسرائیل با وجود برتری تسلیحاتی، نتواند به پیروزی مشخصی دست یابد. افزون بر این، تبعات روانی تلفات مداوم، به بحران داخلی در اسرائیل دامن زده است؛ بحرانی که در جلسات کابینه و حتی در اظهارات رسانههای نزدیک به ارتش مشهود است.
حماس و دیگر گروههای مقاومت، علاوه بر میدان نظامی، جبهه رسانهای و روانی را نیز به خوبی مدیریت کردهاند. با انتشار فیلمهای مربوط به عملیاتهای خود، اعم از کمینها، شلیک تکتیراندازها و اسارت نظامیان، سعی دارند ارتش اسرائیل را در افکار عمومی صهیونیستی تحقیر کنند. این عملیاتها، بهویژه در مناطق مثلث مرگ در خانیونس و شرق غزه، تأثیر مستقیمی بر روحیه سربازان صهیونیست دارد.
هزینههای ادامه جنگ برای تلآویو
تحولات اخیر در خانیونس و الشجاعیه، صرفاً نبردهای میدانی نیستند، بلکه نشانههای آشکار از فرسایش راهبردی ارتش رژیم صهیونیستی به شمار میروند. هر چه زمان میگذرد، شواهد بیشتری از ناتوانی ارتش اسرائیل در تحقق اهداف اعلامی جنگ نمایان میشود. در مقابل، مقاومت فلسطین با استفاده از تکنیکهای نبرد نامتقارن، جبههای طولانیمدت را به رژیم اشغالگر تحمیل کرده است؛ جبههای که از خستگی عملیاتی سربازان اسرائیلی تا بحران روانی و اجتماعی در داخل سرزمینهای اشغالی را دربر میگیرد.
افزایش کشتهها و زخمیهای ارتش اسرائیل در عملیاتهای اخیر، بهویژه در محیطهای بسته و شهری، باعث شده که نخبگان امنیتی این رژیم به صراحت درباره «بنبست نظامی و استراتژیک» سخن بگویند. رسانههای صهیونیستی نیز از «ریزش مشروعیت جنگ» در افکار عمومی خبر میدهند. خانوادههای گروگانها، اعتراضات خیابانی و اختلافات شدید میان ارتش و کابینه نتانیاهو، نشانههایی از همین بحران چندلایه است.
از سوی دیگر، مقاومت فلسطین با تداوم جنگ فرسایشی، بهدنبال تبدیل غزه به میدانی برای آزمون توانمندیهای جدید خود است؛ چه در حوزه اطلاعاتی، چه در تاکتیکهای میدانی و چه در جبهه روانی. پخش مستمر فیلمهای درگیری، انتقال صحنههای عملیات به شبکههای اجتماعی و هدفگیری منظم ارتش صهیونیستی در نقاط آسیبپذیر، بخشی از این رویکرد است. مجموعه این عوامل، آینده جنگ را به سمتی سوق میدهد که ادامه درگیریها، بیش از آنکه سودی برای اسرائیل داشته باشد، هزینههای امنیتی، اجتماعی و سیاسی آن را افزایش میدهد و راهبرد مقاومت را مؤثرتر جلوه میدهد.
با توجه به تحولات اخیر و حادثه امنیتی در خانیونس و الشجاعیه، میتوان گفت که تداوم جنگ به شکل فعلی، بیشتر به سود مقاومت فلسطین است. هرچه زمان میگذرد، ارتش اسرائیل با سناریوی هزینه-فایده سختتری مواجه میشود؛ از یکسو تلفات انسانی ارتش رو به افزایش است و از سوی دیگر، هیچ دستاورد راهبردی ملموسی به دست نیامده است.
نتانیاهو همچنان بر ادامه جنگ پافشاری میکند تا شاید بتواند شکست سیاسی خود را به تعویق بیندازد. اما در واقعیت، جنگ غزه به مسیری رفته است که حتی تحلیلگران داخلی اسرائیل نیز آن را «باتلاق امنیتی» میدانند. حماس و دیگر گروههای مقاومت با اتکا به همین شرایط، بر ادامه عملیاتهای فرسایشی تأکید دارند و هشدار میدهند که صهیونیستها هنوز ابعاد کامل شکست خود را درک نکردهاند. این وضعیت، به معنای ورود اسرائیل به یک بحران چندلایه است؛ بحران میدانی، بحران سیاسی داخلی و بحران مشروعیت در سطح جهانی. جنگ غزه، اکنون به جنگی بدل شده که پیروزی در آن، برای ارتش اسرائیل دستنیافتنی و برای مقاومت فلسطین، در دسترستر از هر زمان دیگری است.