این روزها، یکی از سرخطهای اصلی اخبار مرتبط با موضوع فعالسازی مکانیزم موسوم به ماشه (Snapback) توسط کشورهای اروپایی علیه کشورمان است. متاسفانه غربیان به دلیل توهمی که از ضعف ایران یافته اند، دامنه ی خواسته های خود را به غنی سازی صفر و پس از آن محدود کردن بُرد موشک ها و همراهی ایران با خلع سلاح جنبشهای مقاوم در منطقه، گسترش داده اند و دورنمایی برای توافق با آنها در یک ماهِ آینده وجود ندارد لذا با احتمال بیش از 90 درصد، مکانیزم ماشه فعال خواهد شد.
برخلاف تصور عمومی، تحریم‌های سازمان ملل متحد عمدتاً حوزه‌هایی نظیر فروش تسلیحاتی و هسته‌ای را هدف قرار می‌دهد و با تجارت متعارف و فروش نفت تلاقی ندارد. درست است که مکانیزم اسنپ بک ما را مجددا زیر مجموعه فصل هفتم از منشور ملل متحد می برد اما این بند دلالت های مختلفی اعم از نظامی و غیرنظامی دارد و از آنجا که در گذشته شورای امنیت برای ایران مجوز هیچ اقدام نظامی صادر نکرده و به تحریم ها قناعت کرده بود لذا پس از اسنپ بک، صدور مجوز حمله نظامی نیازمند تصویب قطعنامه جدید و موافقت اعضای دارای حق وتو در شورای امنیت است و به دلیل مخالفت برخی قدرت‌ها مانند روسیه و چین، احتمال تحقق این امر بسیار پایین است.
به صورت اخلاقی، استدلال ما این است که ایران اصولاً دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و با آژانس همکاری کرده است، اما خروج آمریکا از برجام و تهدیدهای نظامیِ قدرتهای هسته ای باعث شد تا ایران از حقوق خود استفاده کند.
 هر زمان تهدیدی نباشد و حقوق ایران در چارچوب NPT رعایت شود، دلیلی برای پیشرفت هسته‌ای وجود ندارد. این استدلال می‌تواند مانع اجماع جهانی علیه ایران شود و حمایت چین و روسیه را حفظ کند.
در حملات اخیر کشورهای اسلامی، شانگهای و بریکس با صدای بلند تهاجم را محکوم کردند. به جرات می توان گفت ایران هم اکنون قدرتمندترین مبنای مشروعیت و محبوبیت را ظرف پانزده سال اخیر در خاورمیانه و جهان دارد در مقابل اسرائیل و حامیانش به دلیل جنایات متراکم در غزه در بدترین شرایط هستند. هم اکنون، بر خلاف دوره ی اوباما، شاهد شکاف عمیقی بین قدرتهای شرق و بلوک غرب هستیم. 
در سایه ی همین شکاف ایران توانسته است معاهدات مهمی با قدرتهای غیر امریکایی تنظیم کند و به عنوان مثال با تعبیه ها و تخفیفاتی توانسته است فروش نفت را به میزان پیش از تحریمها برساند. لذا امریکا به راحتی گذشته نخواهد توانست ایران را منزوی کند. اصرار بر فعالسازی مکانیزم ماشه در این شرایط بیش از آنکه به ایران صدمه بزند، به نظام حقوقی بین الملل و اعتبارِ سازوکارهای بین المللی صدمه می زند.
مجلس شورای اسلامی در نخستین جلسه پس از جنگ دوازده روزه، تعلیق همکاری با آژانس در قالب ان پی تی را اعلام کرد اما فراتر از آن جمهوری اسلامی همواره تهدید کرده است که فعالسازی مکانیزم ماشه موجب خروج ایران از معاهده ی فوق الذکر خواهد شد. بر اساس بند دهم از این معاهده، هر عضو می‌تواند در صورت آن‌که منافع عالی کشورش در معرض تهدیدی غیرعادی قرار گیرد، تصمیم به خروج از معاهده بگیرد. برای این منظور کشور مورد نظر باید دست‌کم سه ماه پیش از تاریخ خروج، اطلاعیه رسمی به تمام طرف‌های معاهده و دبیرکل سازمان ملل متحد ارائه دهد، و در این اطلاعیه، دلایل تهدیدزا برای منافع عالی خود را به‌روشنی بیان کند.
در پانزده سال اخیر ایران هر کاری که میتوانسته است برای شفافیت و اعتمادسازی پیرامون برنامه ی هسته ای اش انجام داده است لیکن نتیجه این شد که تاسیسات تحت نظارت آژانس توسط یک رژیم خارج از معاهده منع اشاعه و یک قدرت اتمی عضو دائم شورای امنیت بدون وجود هیچ مجوزی ذیل فصل هفتم منشور مورد تهاجم گسترده قرار بگیرد. آیا دلیلی موجه تر از این برای خروج از ان پی تی متصور هست؟
جنگ دوازده روزه اسرائیل و امریکا علیه ایران نشان داد که معادلات ذهنی آن ها در ارتباط با ایران عوض شده است اگر در گذشته به ایران حمله نمی کردند، نه به دلیل ملاحظات اخلاقی و بلکه به دلیل ترس از عواقب آن بود. هم اکنون در بین سیاستگذارانِ کشورهای مهاجم این درک شکل گرفته که عواقب حملات گسترده به ایران، گرچه دردناک ولی تحمل پذیر است. در این شرایط جدید، اگر ایران گام های مهمی در جهت بازدارندگی برندارد، هیچ اتفاقی بعید نیست. بدیهی است احکام اولیه ی شرعی مبنی بر حرمت تسلیحات کشتار جمعی در شرایط عادی بوده است و در شرایط خاص (تا مادامی که آن شرایط ادامه داشته باشد) میتواند با حکم حکومتی نقض شود. وانگهی خروج ایران از ان پی تی، میتواند تیغ منتقدانِ ترامپ را تیزتر کند و توهم موفقیت او در پیشبرد اهداف سیاست خارجی امریکا را بشکند.
نفس این عمل، علیرغم اینکه در ظاهر تنش زاست لیکن در میان مدت انگیزه ی آتش افروزان برای تنش زایی را کاهش خواهد داد.
همچنان که نظرسنجی های مختلف نیز نشان میدهد، مذاکرات وجهه ی راهبردی خود را برای مردم ایران از دست داده است به این معنی که در شرایط حاضر رسیدن به معادلات بُرد-بُرد و منصفانه متصور نیست لیکن مذاکرات تاکتیکی در این چهار ماهِ پیش رو میتواند پوشش لازم برای پیشرفت فناوری هسته ای و دفاعی کشور را فراهم کند. شاید بتوان مصاحبه ی رئیس جمهور با تاکر کارلسون را هم در همین چارچوب فهم کرد. به فرمایش رهبر معظم انقلاب، بایستی صبور باشیم.
یکی از مهمترین دستورکارها در این چهار ماه، تعریف پروژه و تزریق بودجه به صنعت هسته ای و دفاعی است. نباید اجازه داد نظام اجتماعی عالمان و فناوران و پیمانکاران شاغل در این حوزه بگسلد که اگر گسست، به هم نتوانست کرد. دستور کار مهم دیگر، تسریع در انعقاد قراردادهای هسته ای و تسلیحاتی (در صورت نیاز و لزوم) با روسیه و چین، قبل از فعالسازی مکانیزم ماشه است.