ظرفیت‌های جامعه گره‌گشا است
محمد عطریانفر، فعال سیاسی اصلاح‌طلب که خود از امضاکنندگان بیانیه 191 نفر است، در گفت‌وگو با «صبح نو» تصریح کرد: «در این بیانیه، اشاره به موضوعاتی شده که هر کدام می‌توانند به‌طور مستقل به‌عنوان سرفصل‌های گفت‌وگو مورد بحث قرار گیرند، اما در کل، پیام این بیانیه بر این است که پس از جنگ و حملات اسرائیل و آمریکا به ایران، یک انسجام و همبستگی سراسری در کشور شکل گرفت که این خود به‌عنوان یک ظرفیت شگفت‌انگیز در برابر بسیاری از علاقه‌مندان به نظام و حتی مخالفان آن به چشم می‌آمد.»
پیام بیانیه 191 نفر و شکل‌گیری انسجام ملی
وی افزود: «این واقعیت که جامعه ایران یکپارچه در دفاع از تمامیت ارضی و استقلال کشور هم‌سویی نشان داد، امری بود که بسیاری را شگفت‌زده کرد. این پدیده به‌عنوان یک عامل بازدارنده و یک گزاره در چشم‌انداز سیاست‌ورزی کشور قرار گرفت.»
فعال سیاسی اصلاح‌طلب افزود: «پس از این رویداد، به‌طور غیررسمی در جامعه جریان‌هایی شکل گرفت که برخی از آن‌ها تلاش کردند تا این ظرفیت همبستگی ملی را به نفع خود مصادره کنند. این اقدام به‌طور خاص در جهت تقویت تدابیر نظام و حمایت از آن بود که ممکن بود به‌طور مثبت مطرح شود، اما در بعضی سطوح از این ظرفیت برای تقابل با نظام استفاده شد.»
عطریانفر گفت: «این موضوع از نظر صادرکنندگان بیانیه محل توجه قرار گرفت و باعث شد تا برخی از جوان‌ترهایی که نامشان در لیست‌ها آمده بود، به این بحث بپردازند که باید واقع‌بینانه به ماجرا نگاه کرد.»
حکمرانی عقلانی و اصلاحات در ساختار کشور
وی اضافه کرد: «برخی از این جوانان به این نکته اشاره کردند که باید در تحلیل و واکنش‌ها واقع‌بین باشیم و اصل ماجرا را به‌طور صحیح درک کنیم. به‌ویژه در نظام، گلایه‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه برخی از برنامه‌ها و عملکردها اجازه نمی‌دهند که سرعت عمل در تصمیم‌گیری‌ها افزایش یابد.» فعال سیاسی اصلاح‌طلب یادآور شد: «بااین‌حال، با این رویکرد، می‌توان امیدوار بود که عقلانیت سیاسی در بدنه جامعه متوسط ایران رشد کند و هر چه بیشتر این زمینه‌ها تقویت شوند. در کنار این، ایرادها و اشکال‌هایی که در امر حکمرانی وجود دارند نیز می‌توانند به‌طور مداوم مورد بررسی و اصلاح قرار گیرند تا روند حکمرانی بهبود یابد.»
عطریانفر گفت: «مفاد بیانیه و اطلاعیه مقام معظم رهبری به شکلی بسیار مناسب و سازگار با شرایط موجود بود. در این بیانیه، رهبری در چهلمین روز شهادت این جوانان، بیش از آنکه به‌طور مستقیم برای جامعه مخاطب ایرانی و شهروندان ایران پیامی صادر کنند، جهت‌گیری عمومی‌شان متوجه حاکمان و مسئولان امر بود.»
قدرت نرم‌افزاری و منابع انسانی؛ رکن اصلی قدرت ملی
وی تصریح کرد: «در واقع، این پیام به‌نوعی مسئولان را به انجام تکالیف مهم‌شان متذکر می‌شود. این امر می‌تواند به‌عنوان پایه شعف و خشنودی برای ملت تلقی شود، چراکه مفاد این بیانیه در راستای همبستگی و تقویت پشتوانه‌های ملی ما قرار دارد.» فعال سیاسی اصلاح‌طلب اظهارکرد: «در گذشته، منابع قدرت معمولا از جنبه‌های سخت‌افزاری همچون منابع مالی، نفتی، صنعتی و امکانات مادی تعریف می‌شد و این‌ها به‌عنوان تکیه‌گاه‌هایی برای قدرت ملی مطرح می‌شدند، اما در دهه‌های اخیر و به‌ویژه در دوران انقلاب‌های مختلف، تأکید بیشتر بر نیروی انسانی و منابع انسانی است.» عطریانفر ادامه داد: «در کنار ظرفیت‌های فیزیکی و مادی، نیروی انسانی و توانمندی‌های آن به‌عنوان ابزار مهمی برای پیشبرد قدرت ملی معرفی شده است.» وی گفت: «امروز، در دنیای معاصر، پس از موج‌های مختلف تحولات سیاسی، به جمع‌بندی در عرصه‌های علمی و فلسفی رسیده‌ایم که قدرت نرم‌افزاری و ظرفیت‌های انسانی برتر از هر قدرت مادی است. انسان‌ها می‌توانند حتی با تکیه بر ظرفیت‌های فکری خود، ثروت خلق کنند.» فعال سیاسی اصلاح‌طلب تصریح کرد: «در کشورهایی مانند آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی، برخی از دانشمندان برجسته با استفاده از ایده‌ها و اندیشه‌های خود، ثروت‌های بزرگی خلق کرده‌اند. این نشان می‌دهد که باید بیشتر بر منابع انسانی، ظرفیت‌های مردمی و توانمندی‌های شهروندان حساب کنیم.»
اهمیت تفکر جمعی مردم در حفظ پایداری و توسعه کشور
عطریانفر اظهارکرد: «در این چارچوب علمی، این حقیقت به دست می‌آید که هیچ کشوری بدون اعتماد به نیروی انسانی و مردمش نمی‌تواند برای خود پایداری و بقای سیاسی داشته باشد. به‌طور قطع، پایداری یک نظام سیاسی به حفظ این ظرفیت‌ها وابسته است. در نتیجه، پیامدهای این اتفاقی که رخ داد، نشان می‌دهد که قدرت‌های استکباری در مواجهه با ایران به این نتیجه رسیدند که نمی‌توانند صرفا با استفاده از روش‌های سخت‌افزاری و نظامی، شورش‌ها و تحرکات خیابانی را علیه ایران تحریک کنند.»
وی افزود: «آن‌ها به اهمیت همبستگی اجتماعی پی بردند و متوجه شدند که این همبستگی به نفع نظام و کشور است. اگر همبستگی اجتماعی را مبنای اصلی قرار دهیم، می‌توانیم به‌طور قطعی اعلام کنیم که برای حفظ این همبستگی، نیازمند بهره‌گیری از تمامی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های انسانی هستیم. به‌ویژه با توجه به رشد و توسعه طبقه متوسط، بخش بزرگی از مأموریت‌های ملی و اجتماعی باید توسط خود مردم انجام شود.»
فعال سیاسی اصلاح‌طلب تأکید کرد: «در این راستا، می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از ظرفیت‌های متوسط و اندیشه‌های شهروندان به مراتب اثربخش‌تر از نبوغ و اندیشه‌های فردی نخبگان است. در واقع، نبوغ فردی در مقایسه با جمع‌بندی و تفکر جمعی مردم، تأثیر کمتری دارد. بنابراین ما باید روی این ظرفیت‌ها حساب کنیم و بدانیم که این توانمندی‌های مردمی و شهروندی پشتوانه‌ای عظیم برای کشور هستند.»
