اورانیـوم ۶0 درصد چه شده؟عراقچی: نمی‌دانم
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با روزنامه انگلیسی، به مسائل مختلف حوزه سیاست خارجی و الزامات ازسرگیری گفتگو با آمریکا پرداخت. وی درباره شرایط جدید برای ازسرگیری مذاکرات تاکید کرد که «اگر مذاکرات را از سر بگیریم، آنها باید توضیح دهند که چرا در بحبوحه مذاکرات قبلی به ما حمله کردند و باید اطمینان حاصل کنیم که دیگر این کار را تکرار نمی‌کنند و باید به نحوی خساراتی را که به ما وارد کرده‌اند جبران کنند. بنابراین بدیهی است که مذاکره جدید نمی‌تواند وقایع میدانی را نادیده بگیرد.» او در این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا هنوز ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده را دارید؟ پاسخ داد «نمی‌دانم». زمانیکه خبرنگار فایننشال‌تایمز این جواب را صادقانه ندانست، عراقچی گفت: «اورانیوم‌ها در مکان‌هایی بوده‌اند که بمباران شده‌اند.» وی همچنین درباره مذاکره گفت که «ما مذاکره می‌کنیم تا قانعشان کنیم غنی‌سازی صفر ممکن نیست.» او تاکید کرد؛با «غنی‌سازی صفر»، توافقی حاصل نمی‌شود ولی با «بمب صفر» توافق داریم.
برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما گزینه نظامی وجود ندارد
عراقچی با تاکید براینکه برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما گزینه نظامی وجود ندارد، گفت: «اگر نگرانی دارند، می‌توانیم نگرانی‌ها را از راه مذاکره برطرف کنیم. همان طور که در ۲۰۱۵ به دلیل همین نگرانی‌ها مذاکره کردیم و به توافق رسیدیم و همه بسیار خوشحال بودند. همه اروپایی‌ها آن توافق را دستاورد دیپلماسی اروپایی دانستند. آمریکا هم خوشحال بود و گفت همه نگرانی‌ها رفع شده است. تجاوز نظامی به تأسیسات هسته‌ای ما و نقض بزرگ حقوق بین‌الملل، ثابت کرد که گزینه نظامی وجود ندارد.» وی درباره میزان خسارت به تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: «به‌طور شدید آسیب‌دیده‌اند. اما ما فناوری را دارا هستیم و فناوری با بمب نابود نمی‌شود.»
وزیرامور خارجه در پاسخ به این سوال که در چه زمانی غنی‌سازی از سر گرفته خواهد شد؟ گفت: «نمی‌دانم. این مساله مربوط به سازمان انرژی اتمی ایران می‌باشد.»
عراقچی با بیان اینکه ما حق ازسرگیری برنامه غنی‌سازی خود را محفوظ می‌دانیم، تاکید کرد: «آمریکا باید درک کند با بمباران نمی‌تواند فناوری را نابود کند. از راه مذاکره می‌توان به توافقی رسید که هر دو طرف راضی باشند. اگر نگرانی اصلی آمریکا این است که ایران هرگز سلاح هسته‌ای نداشته باشد، این قابل دستیابی است؛ چون مطمئنیم برنامه ما صلح‌آمیز است و مشکلی نداریم این اطمینان را با دیگران سهیم شویم.»
اورانیوم‌ها در مکان‌های بمباران شده بودند
وی در پاسخ به این سوال که آیا هنوز ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده را دارید؟ گفت: «نه، صادقانه نمی‌دانم؛ چون در مکان‌هایی بوده‌اند که بمباران شده‌اند.» عراقچی با بیان اینکه زمان و چگونگی ازسرگیری غنی‌سازی به شرایط بستگی دارد، ادامه داد: «پیش از حملات همه‌چیز داشتیم. ساختمان‌ها دوباره ساخته و ماشین‌ها جایگزین می‌شوند زیرا فناوری آن وجود دارد؛ ما دانشمندان و تکنسین‌های فراوانی داریم که در تأسیساتمان مشغول به فعالیت بودند و همانطور که گفتم ما توانایی انجام این کار را داریم.»
بمباران سایت هسته‌ای جدید ایران
عراقچی در پاسخ به این وسال که آیا تأسیسات جدید هسته ای ایران هم مورد حمله حمله قرار گرفته است یا خیر، گفت: «تا جایی که می‌دانم بله.» مجری در ادامه می پرسد، «پیش از اینکه فعال شود؟» و عراقچی پاسخ می دهد، «بله نزدیک اصفهان است و هنوز فعال نشده بود لذا نمی‌دانم نامی برایش انتخاب کرده‌اند یا خیر.» اندرو انگلند: آمریکایی‌ها بمبارانش نکردند یا کردند؟ چون فکر می‌کردیم آمریکایی‌ها تأسیسات ذخیره‌سازی را زدند نه یک تأسیسات غنی‌سازی در اصفهان را.
گزینه نظامی برای تاسیسات‌‌ای وجود ندارد
عراقچی تاکید کرد: «حمله اخیر به تأسیسات ما ثابت کرد گزینه نظامی وجود ندارد. برای همین است که شما دارید اکنون این سوال را از من می‌پرسید. دقیقاً به خاطر اینکه اینها قابل نابودی نیستند. به حرف اصلی خود برمی‌گردم که برنامه ما صلح‌آمیز است و صلح‌آمیز خواهد ماند. گرچه موردحمله قرار گرفت و ما حق داریم ین خود را تغییر دهیم اما ین هسته‌ای ما بر اساس اصول خودمان هست.»
الزامات شروع مذاکرات
وی در پاسخ به این سوال که ازسرگیری گفتگو با آمریکا چه الزاماتی دارد؟، تاکید کرد: « لحظه‌ای که به این نتیجه برسیم که طرف مقابل عزم جدی و واقعی برای رسیدن به یک راه‌حل برد-برد دارد. اگر آنها بخواهند بیایند و آنچه را که نتوانستند در عملیات نظامی خود به دست آورند، دیکته کنند، این مذاکره نیست. بنابراین اگر ما متقاعد شویم که آنها برای یک راه‌حل برد-برد می‌آیند، از فردا مذاکرات را شروع خواهیم کرد.»
«بمب صفر» به جای «غنی‌سازی صفر»
وی همچنین درباره عدم موافقت ایران با مذاکره تا زمانی که ایالات‌متحده خواستار غنی‌سازی صفر است، گفت: « ما مذاکره می‌کنیم تا قانعشان کنیم غنی‌سازی صفر ممکن نیست. تا زمانی که بر «غنی‌سازی صفر» اصرار داشته باشند، توافقی در کار نخواهد بود. این به معنای عدم مذاکره نیست. ما می‌توانیم مذاکره کنیم، آنها می‌توانند استدلال‌های خود را ارائه دهند و ما نیز دیدگاه‌ها و دلایل خود را مطرح می‌کنیم؛ می‌توانیم گفت‌وگو کنیم. اما با «غنی‌سازی صفر»، توافقی حاصل نمی‌شود ولی با «بمب صفر» توافق داریم.»
وزیر امور خارجه افزود: «اگر مذاکرات را از سر بگیریم، آنها باید توضیح دهند که چرا در بحبوحه مذاکرات قبلی به ما حمله کردند و باید اطمینان حاصل کنیم که دیگر این کار را تکرار نمی‌کنند و باید به نحوی خساراتی را که به ما وارد کرده‌اند جبران کنند. بنابراین بدیهی است که مذاکره جدید نمی‌تواند وقایع میدانی را ناد یده بگیرد.باید ما را قانع کنند که حمله ای رخ نخواهد داد.» عراقچی در پاسخ به این سوال که «در مورد جبران صحبت کردید، منظورتان جبران مالی است؟» توضیح داد: «همه گونه جبران. این مسئله موضوعی برای مذاکره است. جبران مالی آنچه به ما تحمیل شده است و البته، همانطور که می‌دانید، تعداد قابل توجهی از مردم ما در این حملات شهید شده‌اند. بنابراین نمی‌توانیم به‌سادگی به مذاکره بازگردیم و وانمود کنیم همه‌چیز عادی است.
شرایط دیگر مثل گذشته نیست. آنها به ما حمله کرده‌اند. بنابراین این بار مذاکرات بسیار دشوارتر خواهد بود، و آنها باید درک کنند که با حمله به تأسیسات هسته‌ای ما، مسیر مذاکره را آسان نکرده‌اند، بلکه آن را پیچیده‌تر و دشوارتر کرده‌اند.» وی تاکید کرد: «در صورت ازسرگیری مذاکرات، به اقداماتی از سوی ایالات‌متحده نیاز داریم تا مطمئن شویم که آنها بار دیگر به اقدامات نظامی روی نخواهند آورد و در صورت حصول توافق، آنها به این امر متعهد می‌مانند. فکر نمی‌کنم آنها بتوانند تضمین صددرصدی به ما بدهند. اما آنها باید اقدامی در جهت اعتمادسازی انجام دهند. این کار بسیار دشوار است. یک دیوار بزرگ بی‌اعتمادی بین ما وجود دارد. فکر نمی‌کنم بتوانیم به راحتی آن را از سر راه برداریم. حتی باز کردن یک پنجره در این دیوار ضخیم آسان نیست.»
پیام‌های مستقیم و غیرمستقیم ویتکاف برای ازسرگیری مذاکرات
عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا ویتکاف پیشنهادی برای ازسرگیری مذاکرات داده است؟ گفت: «بله، مستقیم و غیرمستقیم. در طول و پس از جنگ. این‌یک راز نیست. آنها در مناسبت‌های مختلف این موضوع را مطرح کرده‌اند. اما لازم است فضای مناسب برای ازسرگیری مذاکرات وجود داشته باشد.»
سه کشور اروپایی دیگر نمی توانند به عنوان طرف‌های برجام در نظر گرفته شوند
وی همچنین درباره مذاکره با کشور اروپایی و احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه، گفت: « بله، چنین پیشنهادی ارائه‌شده است اما فکر نمی‌کنیم که آنها هیچ مبنای قانونی یا اخلاقی برای اجرای مکانیسم ماشه داشته باشند. آنها در موقعیتی نیستند که از مکانیسم ماشه در برجام استفاده کنند. بنابراین بدیهی است که نمی‌توانند آن را تمدید کنند.ما فکر نمی‌کنیم که سه کشور اروپایی دیگر بتوانند به عنوان طرف‌های برجام در نظر گرفته شوند.
لذا، ازآنجایی‌که آنها به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده‌اند، ازآنجایی‌که برخی از آنها از غنی‌سازی صفر پیشنهادی ایالات‌متحده حمایت کرده‌اند، دیگر نمی‌توانند به عنوان طرفهای‌های برجام در نظر گرفته شوند زیرا برجام غنی‌سازی ایران را به رسمیت شناخته و غنی‌سازی ۳.۶۷ درصد توسط ایران را پذیرفته است.
چنانچه آنها این را نپذیرند، چنانچه فکر می‌کنند غنی‌سازی صفر درصد گزینه بهتری است، دیگر طرف برجام نیستند، بنابراین نمی‌توانند از سازوکار حل‌وفصل اختلافات در برجام استفاده کنند. این برداشت ما است و به آنها گفته‌ایم که فکر نمی‌کنیم شما حق قانونی برای انجام این کار را داشته باشید. من نامه‌ای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل فرستاده‌ام و استدلال‌های خود را ارائه داده‌ام که چرا فکر می‌کنیم آنها حق قانونی برای انجام این کار را ندارند.
اگر اروپایی‌ها مکانیسم ماشه را فعال کنند، خود را از هرگونه تعامل بیشتر در مذاکرات هسته‌ای با ایران محروم کرده‌اند. ما دیگر با آنها صحبت نخواهیم کرد.»«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با روزنامه انگلیسی، به مسائل مختلف حوزه سیاست خارجی و الزامات ازسرگیری گفتگو با آمریکا پرداخت. وی درباره شرایط جدید برای ازسرگیری مذاکرات تاکید کرد که «اگر مذاکرات را از سر بگیریم، آنها باید توضیح دهند که چرا در بحبوحه مذاکرات قبلی به ما حمله کردند و باید اطمینان حاصل کنیم که دیگر این کار را تکرار نمی‌کنند و باید به نحوی خساراتی را که به ما وارد کرده‌اند جبران کنند. بنابراین بدیهی است که مذاکره جدید نمی‌تواند وقایع میدانی را نادیده بگیرد.» او در این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا هنوز ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده را دارید؟ پاسخ داد «نمی‌دانم». زمانیکه خبرنگار فایننشال‌تایمز این جواب را صادقانه ندانست، عراقچی گفت: «اورانیوم‌ها در مکان‌هایی بوده‌اند که بمباران شده‌اند.» وی همچنین درباره مذاکره گفت که «ما مذاکره می‌کنیم تا قانعشان کنیم غنی‌سازی صفر ممکن نیست.» او تاکید کرد؛با «غنی‌سازی صفر»، توافقی حاصل نمی‌شود ولی با «بمب صفر» توافق داریم.
برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما گزینه نظامی وجود ندارد
عراقچی با تاکید براینکه برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما گزینه نظامی وجود ندارد، گفت: «اگر نگرانی دارند، می‌توانیم نگرانی‌ها را از راه مذاکره برطرف کنیم. همان طور که در ۲۰۱۵ به دلیل همین نگرانی‌ها مذاکره کردیم و به توافق رسیدیم و همه بسیار خوشحال بودند. همه اروپایی‌ها آن توافق را دستاورد دیپلماسی اروپایی دانستند. آمریکا هم خوشحال بود و گفت همه نگرانی‌ها رفع شده است. تجاوز نظامی به تأسیسات هسته‌ای ما و نقض بزرگ حقوق بین‌الملل، ثابت کرد که گزینه نظامی وجود ندارد.» وی درباره میزان خسارت به تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: «به‌طور شدید آسیب‌دیده‌اند. اما ما فناوری را دارا هستیم و فناوری با بمب نابود نمی‌شود.»
وزیرامور خارجه در پاسخ به این سوال که در چه زمانی غنی‌سازی از سر گرفته خواهد شد؟ گفت: «نمی‌دانم. این مساله مربوط به سازمان انرژی اتمی ایران می‌باشد.»
عراقچی با بیان اینکه ما حق ازسرگیری برنامه غنی‌سازی خود را محفوظ می‌دانیم، تاکید کرد: «آمریکا باید درک کند با بمباران نمی‌تواند فناوری را نابود کند. از راه مذاکره می‌توان به توافقی رسید که هر دو طرف راضی باشند. اگر نگرانی اصلی آمریکا این است که ایران هرگز سلاح هسته‌ای نداشته باشد، این قابل دستیابی است؛ چون مطمئنیم برنامه ما صلح‌آمیز است و مشکلی نداریم این اطمینان را با دیگران سهیم شویم.»
اورانیوم‌ها در مکان‌های بمباران شده بودند
وی در پاسخ به این سوال که آیا هنوز ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده را دارید؟ گفت: «نه، صادقانه نمی‌دانم؛ چون در مکان‌هایی بوده‌اند که بمباران شده‌اند.» عراقچی با بیان اینکه زمان و چگونگی ازسرگیری غنی‌سازی به شرایط بستگی دارد، ادامه داد: «پیش از حملات همه‌چیز داشتیم. ساختمان‌ها دوباره ساخته و ماشین‌ها جایگزین می‌شوند زیرا فناوری آن وجود دارد؛ ما دانشمندان و تکنسین‌های فراوانی داریم که در تأسیساتمان مشغول به فعالیت بودند و همانطور که گفتم ما توانایی انجام این کار را داریم.»
بمباران سایت هسته‌ای جدید ایران
عراقچی در پاسخ به این وسال که آیا تأسیسات جدید هسته ای ایران هم مورد حمله حمله قرار گرفته است یا خیر، گفت: «تا جایی که می‌دانم بله.» مجری در ادامه می پرسد، «پیش از اینکه فعال شود؟» و عراقچی پاسخ می دهد، «بله نزدیک اصفهان است و هنوز فعال نشده بود لذا نمی‌دانم نامی برایش انتخاب کرده‌اند یا خیر.» اندرو انگلند: آمریکایی‌ها بمبارانش نکردند یا کردند؟ چون فکر می‌کردیم آمریکایی‌ها تأسیسات ذخیره‌سازی را زدند نه یک تأسیسات غنی‌سازی در اصفهان را.
گزینه نظامی برای تاسیسات‌‌ای وجود ندارد
عراقچی تاکید کرد: «حمله اخیر به تأسیسات ما ثابت کرد گزینه نظامی وجود ندارد. برای همین است که شما دارید اکنون این سوال را از من می‌پرسید. دقیقاً به خاطر اینکه اینها قابل نابودی نیستند. به حرف اصلی خود برمی‌گردم که برنامه ما صلح‌آمیز است و صلح‌آمیز خواهد ماند. گرچه موردحمله قرار گرفت و ما حق داریم ین خود را تغییر دهیم اما ین هسته‌ای ما بر اساس اصول خودمان هست.»
الزامات شروع مذاکرات
وی در پاسخ به این سوال که ازسرگیری گفتگو با آمریکا چه الزاماتی دارد؟، تاکید کرد: « لحظه‌ای که به این نتیجه برسیم که طرف مقابل عزم جدی و واقعی برای رسیدن به یک راه‌حل برد-برد دارد. اگر آنها بخواهند بیایند و آنچه را که نتوانستند در عملیات نظامی خود به دست آورند، دیکته کنند، این مذاکره نیست. بنابراین اگر ما متقاعد شویم که آنها برای یک راه‌حل برد-برد می‌آیند، از فردا مذاکرات را شروع خواهیم کرد.»
«بمب صفر» به جای «غنی‌سازی صفر»
وی همچنین درباره عدم موافقت ایران با مذاکره تا زمانی که ایالات‌متحده خواستار غنی‌سازی صفر است، گفت: « ما مذاکره می‌کنیم تا قانعشان کنیم غنی‌سازی صفر ممکن نیست. تا زمانی که بر «غنی‌سازی صفر» اصرار داشته باشند، توافقی در کار نخواهد بود. این به معنای عدم مذاکره نیست. ما می‌توانیم مذاکره کنیم، آنها می‌توانند استدلال‌های خود را ارائه دهند و ما نیز دیدگاه‌ها و دلایل خود را مطرح می‌کنیم؛ می‌توانیم گفت‌وگو کنیم. اما با «غنی‌سازی صفر»، توافقی حاصل نمی‌شود ولی با «بمب صفر» توافق داریم.»
وزیر امور خارجه افزود: «اگر مذاکرات را از سر بگیریم، آنها باید توضیح دهند که چرا در بحبوحه مذاکرات قبلی به ما حمله کردند و باید اطمینان حاصل کنیم که دیگر این کار را تکرار نمی‌کنند و باید به نحوی خساراتی را که به ما وارد کرده‌اند جبران کنند. بنابراین بدیهی است که مذاکره جدید نمی‌تواند وقایع میدانی را ناد یده بگیرد.باید ما را قانع کنند که حمله ای رخ نخواهد داد.» عراقچی در پاسخ به این سوال که «در مورد جبران صحبت کردید، منظورتان جبران مالی است؟» توضیح داد: «همه گونه جبران. این مسئله موضوعی برای مذاکره است. جبران مالی آنچه به ما تحمیل شده است و البته، همانطور که می‌دانید، تعداد قابل توجهی از مردم ما در این حملات شهید شده‌اند. بنابراین نمی‌توانیم به‌سادگی به مذاکره بازگردیم و وانمود کنیم همه‌چیز عادی است.
شرایط دیگر مثل گذشته نیست. آنها به ما حمله کرده‌اند. بنابراین این بار مذاکرات بسیار دشوارتر خواهد بود، و آنها باید درک کنند که با حمله به تأسیسات هسته‌ای ما، مسیر مذاکره را آسان نکرده‌اند، بلکه آن را پیچیده‌تر و دشوارتر کرده‌اند.» وی تاکید کرد: «در صورت ازسرگیری مذاکرات، به اقداماتی از سوی ایالات‌متحده نیاز داریم تا مطمئن شویم که آنها بار دیگر به اقدامات نظامی روی نخواهند آورد و در صورت حصول توافق، آنها به این امر متعهد می‌مانند. فکر نمی‌کنم آنها بتوانند تضمین صددرصدی به ما بدهند. اما آنها باید اقدامی در جهت اعتمادسازی انجام دهند. این کار بسیار دشوار است. یک دیوار بزرگ بی‌اعتمادی بین ما وجود دارد. فکر نمی‌کنم بتوانیم به راحتی آن را از سر راه برداریم. حتی باز کردن یک پنجره در این دیوار ضخیم آسان نیست.»
پیام‌های مستقیم و غیرمستقیم ویتکاف برای ازسرگیری مذاکرات
عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا ویتکاف پیشنهادی برای ازسرگیری مذاکرات داده است؟ گفت: «بله، مستقیم و غیرمستقیم. در طول و پس از جنگ. این‌یک راز نیست. آنها در مناسبت‌های مختلف این موضوع را مطرح کرده‌اند. اما لازم است فضای مناسب برای ازسرگیری مذاکرات وجود داشته باشد.»
سه کشور اروپایی دیگر نمی توانند به عنوان طرف‌های برجام در نظر گرفته شوند
وی همچنین درباره مذاکره با کشور اروپایی و احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه، گفت: « بله، چنین پیشنهادی ارائه‌شده است اما فکر نمی‌کنیم که آنها هیچ مبنای قانونی یا اخلاقی برای اجرای مکانیسم ماشه داشته باشند. آنها در موقعیتی نیستند که از مکانیسم ماشه در برجام استفاده کنند. بنابراین بدیهی است که نمی‌توانند آن را تمدید کنند.ما فکر نمی‌کنیم که سه کشور اروپایی دیگر بتوانند به عنوان طرف‌های برجام در نظر گرفته شوند.
لذا، ازآنجایی‌که آنها به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده‌اند، ازآنجایی‌که برخی از آنها از غنی‌سازی صفر پیشنهادی ایالات‌متحده حمایت کرده‌اند، دیگر نمی‌توانند به عنوان طرفهای‌های برجام در نظر گرفته شوند زیرا برجام غنی‌سازی ایران را به رسمیت شناخته و غنی‌سازی ۳.۶۷ درصد توسط ایران را پذیرفته است.
چنانچه آنها این را نپذیرند، چنانچه فکر می‌کنند غنی‌سازی صفر درصد گزینه بهتری است، دیگر طرف برجام نیستند، بنابراین نمی‌توانند از سازوکار حل‌وفصل اختلافات در برجام استفاده کنند. این برداشت ما است و به آنها گفته‌ایم که فکر نمی‌کنیم شما حق قانونی برای انجام این کار را داشته باشید. من نامه‌ای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل فرستاده‌ام و استدلال‌های خود را ارائه داده‌ام که چرا فکر می‌کنیم آنها حق قانونی برای انجام این کار را ندارند.
اگر اروپایی‌ها مکانیسم ماشه را فعال کنند، خود را از هرگونه تعامل بیشتر در مذاکرات هسته‌ای با ایران محروم کرده‌اند. ما دیگر با آنها صحبت نخواهیم کرد.»
