بر اساس مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی باشگاهها مالک اصلی تمامی حقوق برگزاری مسابقات از جمله حق پخش تلویزیونی، رسانهای هستند و صدا و سیما نیز ملزم به پرداخت حق پخش به باشگاهها است. نمایندگان مجلس شورای اسلامی، روز یکشنبه در جریان بررسی گزارش کمیسیون فرهنگی در خصوص لایحه نظام جامع باشگاهداری ماده 17 این لایحه را به تصویب رساندند. بر اساس این لایحه باشگاهها ذینفعان اصلی کلیه حقوقی هستند که ناشی از برگزاری مسابقات و دیگر رویدادهای رسمی باشگاهی میباشد. این حقوق شامل هرنوع منافع مالی و معنوی، سمعی و بصری، ضبط رادیویی، حقوق تولید و پخش تلویزیون، حقوق چندرسانهای، بهرهبرداری از نشان (آرم)ها میباشد و متقاضیان بهرهبرداری از این حقوق باید با صاحبان آن توافق نمایند همچنین مطابق تبصره یک این لایحه به منظور ارتقای سلامت جامعه، ترویج فرهنگ ورزش و دسترسی رایگان عمومی به مسابقات ورزشی، سازمان برنامه و بودجه موظف است اعتبارات لازم برای پرداخت حق پخش تلویزیون و حقوق چند رسانهای مسابقات ورزشی را طبق آییننامهای که توسط سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت ورزش و جوانان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد، تامین و تخصیص دهد. همچنین مطابق تبصره دوم وزارت ورزش و جوانان مکلف است با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سه ماه پس از لازمالاجرا شدن این قانون، آییننامه چگونگی تأمین، تسهیم منافع مالی و معنوی، سمعی، بصری، چند رسانهای و بهرهبرداری از نشان (آرم)ها بین ذینفعان و وظایف دستگاه های مرتبط را با لحاظ کیفیت و کمیت به تصویب هیات وزیران برساند..
تحول در ورزش و فوتبال حرفهای
تصویب این لایحه و اجرای نظام جامع باشگاهداری با رای قاطع ۲۲۸ نماینده موافق و تنها ۲۸ رای مخالف میتواند انقلابی در حوزه اقتصاد و خصوصا فوتبال کشور ایجاد کنند البته در صورتی که لایحه با تعامل دستگاههای مربوطه به خوبی و درستی اجرا شود.
واگذاری حق پخش تلویزیونی به باشگاهها در کنار اصلاح ساختار حاکم بر تبلیغات محیطی در فدراسیون و سازمان لیگ می تواند مقدمه خودکفایی اقتصادی و درآمدزایی پایدار فوتبال حرفه ای و باشگاهی در ایران باشد.
اما چرا بیشترین منافع و تاثیرات حاصل از واگذاری حق پخش به فوتبال اختصاص دارد؟
بر اساس آمارها حق پخش مسابقات فوتبال بیش از سایر رشتههای ورزشی است و جذابیت این رشته پرطرفدار موجب جذب حامیان مالی و اسپانسرها میشود.
بر اساس قواعد اقتصادی حاکم بر ورزش در جریان میزان هزینه باشگاهها میبایست با میزان درآمدها تناسب داشته باشد و بر همین اساس در نخستین گام با استفاده از ظرفیتهای قانونی بستر لازم برای درآمدزایی از طریق ابزارهای موجود فراهم میشود.
تبلیغات محیطی، حق پخش تلویزیونی و حامیان مالی اصلیترین مجاری متعارف و متداول درآمدزایی در جهان فوتبال به شمار میروند. این در حالی است که در حال حاضر بیشترین بودجه باشگاهها فوتبال و سایر ورزش ها در ایران از محل اعتبارات دولتی تامین میشود. اجرای لایحه جدید که با حمایت قاطع مجلس به تصویب رسیده میتواند مقدمه درآمدزایی متناسب و قانونی باشگاه، کاهش وابستگی به بودجه دولتی و در نهایت پیادهسازی الگوی حرفهای فوتبال و ورزش در نظام باشگاهداری ورزش ایران شود.
با این وجود لازمه اجرای دقیق و صحیح این قانون همکاری و نظارت مستمر به منظور تخصیص درآمدهای حاصله به باشگاه و کاهش بودجههای دولتی است که میتواند در سالهای آتی بار سنگین هزینه باشگاهداری حرفهای را از دوش دولت بردارد و بستر مناسب برای افزایش درآمد باشگاهها از مجاری متعارف و قانونی را فراهم سازد.