پیامهای رزمایش ضدتروریستی «سهند-۲۰۲۵» تقویت جایگاه ایران در شبکه امنیتی شانگهای
رزمایش پنجروزه ضدتروریستی «سهند-۲۰۲۵» که از ۱۰ آذر در آذربایجان شرقی و با مشارکت ۱۰ کشور عضو سازمان همکاری شانگهای و چند کشور ناظر، نشاندهنده آمادگی ایران و نقش راهبردی آن در مقابله با تهدیدات فراملی است. ایران با میزبانی و هدایت این رزمایش، جایگاه کلیدی خود در سازمان همکاری شانگهای و توان عملیاتی بالای نیروهای رزمیاش را نشان داد. رزمایش «سهند-۲۰۲۵» از اول دسامبر (دوشنبه ۱۰ آذرماه) در استان آذربایجان شرقی برای مدت پنج روز برگزار شد. این مانور تحت چارچوب سازمان همکاری شانگهای (SCO) برگزار و بخشی از سازوکار امنیتی این سازمان برای مقابله با تهدیدات تروریستی و گروههای شبهنظامی بود. ازبکستان، بلاروس، پاکستان، تاجیکستان، هند، چین، روسیه، قزاقستان و قرقیزستان از کشورهای شرکت کننده در این رزمایش بودند.
تمرینها شامل بخشهای زمینی، دریایی، هوایی و پهپادی بودند. در بخش دریایی، ناوها و یگانهای واکنش سریع عملیات مقابله با قایقهای تندرو و حفاظت از مسیرهای دریایی را انجام دادند. یگانهای زمینی و ساحلی نیز سناریوهای پاکسازی شهری، نفوذ به مواضع شبهنظامیان و خنثیسازی تلههای انفجاری را تمرین کردند. پهپادهای شناسایی و سامانههای جنگ الکترونیک در تمامی مراحل حضور داشته و با پایش لحظهای میدان، دقت عملیات را افزایش داده و ریسک تلفات را کاهش دادند. به گفته فرماندهان، اجرای این سناریوها با هماهنگی بین چند کشور، نشاندهنده بلوغ عملیاتی و آمادگی بالای نیروهای رزمی است.
رزمایش «سهند-۲۰۲۵» پیام سیاسی و راهبردی روشنی دارد و نشان دهنده اراده جمعی اعضای SCO برای مقابله با تروریسم فراملی است. از نگاه ایران نیز میزبانی این رزمایش فرصتی برای برجستهسازی جایگاه منطقهای و اثبات توان بازدارندگی کشور است.
تحلیلگران بینالمللی با وجود تاکید بر اهمیت نمادین مانور، بر این امر تاکید دارند که هماهنگی عملیاتی کامل میان اعضا نیازمند زمان، اعتماد اطلاعاتی پایدار و استانداردسازی پروتکلهاست. با این حال، حضور ده کشور و اجرای تمرینهای ترکیبی، بار دیگر جایگاه ایران در شبکه امنیت جمعی SCO را تقویت کرده است.
انتخاب استان آذربایجان شرقی و منطقه شبستر برای برگزاری رزمایش، به دلیل تنوع محیطی شامل مناطق ساحلی، ارتفاعات و محیطهای شهری بوده است. زمانبندی مانور نیز در مقطع حساس منطقهای انجام شد تا هم آمادگی نیروها افزایش یابد و هم بازدارندگی عملیاتی ایران به نمایش گذاشته شود.
مقامات نظامی ایران تأکید کردند که چنین تمرینهایی فرصت مناسبی برای آزمایش توان رزمی، هماهنگی میان یگانها و ارتقای مهارتهای تاکتیکی است و به آمادگی سریع در مواقع بحران کمک میکند. تمرینهای مشترک موجب تقویت روابط عملیاتی و تبادل تجربه میان سرویسهای امنیتی اعضای SCO شده و در میانمدت میتواند به شبکهای اثربخش برای مقابله با گروههای فراملی تبدیل شود. با این حال، تفاوت در استانداردهای عملیاتی و سطوح اعتماد اطلاعاتی میان اعضا، چالشی برای سرعتبخشی به همکاریها است.
این رزمایش همچنین زمینهای برای هماهنگی بیشتر میان نیروهای منطقهای در حوزه مقابله با تهدیدات نوظهور و بهرهگیری از فناوریهای نوین رزمی فراهم کرده است.
سرتیپ ولی معدنی، فرمانده رزمایش مشترک ضد تروریستی سهند ۲۰۲۵، هم در نشست خبری مشترک با ژنرال سرگئی کیسانی، دبیر کمیته اجرایی ساختار منطقه ای ضدتروریسم سازمان همکاریهای شانگهای گفت: «این رزمایش از شهریور سال ۱۴۰۳ با دستور سپهبد شهید باقری در ماموریت سپاه قرار گرفت و از سوی فرمانده کل سپاه سپهبد شهید سلامی به فرماندهی نیروی زمینی سپاه واگذار شد.» ژنرال سرگئی کیسانی، نیز در این نشست با اشاره به ویژگی های خاص این رزمایش، گفت: «مرحله اول این رزمایش از یکم جولای تا یکم آگوست در خاک کشورهای عضو به صورت تکی برگزار شد و در طول مدت برگزاری آن، مسائل مربوط به مبارزه با گروهکهای بین المللی تروریستی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این مرحله امنیت هر یک از تأسیسات و زیرساخت های هر کشور در برابر اقدامات تروریستی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد.»
پیش از این اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره این رزمایش «سهند-۲۰۲۵» گفته بود: «این رزمایش نشانگر اهتمام و اهمیتی است که ایران برای مقابله هماهنگ و چندجانبه با معضل تروریسم قائل است. معضل تروریسم، معضلی است که هیچ کشوری به تنهایی نمیتواند با آن مقابله کند، زیرا ماهیت فرامرزی دارد. این نوع همکاریها، که در قالب ترتیبات چندجانبه صورت میگیرد، میتواند آغازگر گسترش همکاری در عرصههای مختلف مرتبط با امنیت بینالمللی باشد. ما امیدواریم این همکاریها، علاوه بر مقابله با تروریسم، به حوزه مقابله با جرایم سازمانیافته فراملی نیز گسترش پیدا کند.»
کاظم غریب آبادی, معاون امور حقوقی وبینالمللی وزارت امور خارجه در روز نخست این رزمایش در خصوص جزئیات آن گفت: «رزمایش مشترک ضدتروریستی سازمان همکاری شانگهای با نام «سهند ٢٠٢۵» به مدت پنج روز و با حضور ١٨ هیئت عالیرتبه ازکشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای وسازمانهای نظامی و امنیتی منطقهای، به میزبانی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وبا همکاری وزارت امور خارجه درشهرستان شبستر دراستان آذربایجان شرقی برگزار خواهد شد.» غریب آبادی با اشاره به تجارب وتوانمندی نیروهای مسلح کشورمان درمقابله با هرگونه اقدام تجاوزکارانه علیه امنیت وتمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، میزبانی از این رزمایش را اقدامی برای همسوسازی و ائتلافسازی در راستای معماری جدید امنیت منطقهای عنوان نمود. وی خاطرنشان کرد: «جمهوری اسلامی ایران یکی ازقربانیان اصلی تروریسم بوده وهمواره درخط مقدم مبارزه با تروریسم قرار داشته و تجارب ارزشمندی درمقابله با تمامی اشکال و ابعاد تروریسم دارد واین رزمایش، بستری برای انتقال وهمافزایی تجارب میان کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای دراین جهت فراهم خواهد نمود.»















