نبرد نفتکشها
توقیف نفتکشهای ونزوئلایی در دریای کارائیب و نقاط دیگر تنشها میان تهران و واشنگتن را افزایش دادهاست. به نظر میرسد تنشها در آبهای آزاد به واسطه عملیات ایالات متحده در دریای آزاد و نزدیکی ونزوئلا در حال گسترش به کشورهای بیشتری است. ماه گذشته یک تیم عملیات ویژه ایالات متحده در اقیانوس هند وارد یک کشتی شد و محمولهای را که از چین به مقصد ایران در حرکت بود، توقیف کرد؛ عملیاتی نادر در دریا که با هدف ادعایی جلوگیری از بازسازی نظامی تهران انجام شد.
وال استریت ژورنال مدعدی شد، «ایالات متحده محموله مذکور را از زمان حرکت آن از چین به سوی ایران زیر نظر داشت. بر اساس این گزارش، زمانی که نیروهای عملیات ویژه آمریکا این عملیات را آغاز کردند، کشتی چند صد مایل دورتر از سواحل سریلانکا در حال حرکت بود. کماندوها وارد کشتی شدند، محموله آن را ضبط کردند و سپس به کشتی اجازه دادند به مسیر خود ادامه دهد. مشخص نیست این کشتی دقیقاً چه چیزی حمل میکرد، اما به ادعای مقام یاد شده، محموله شامل قطعات «دوکاربردی» بوده است؛ تجهیزاتی که هم میتوانند کاربرد غیرنظامی داشته باشند و هم برای ساخت سلاحهای متعارف مورد استفاده قرار گیرند.»
از سوی دیگر چندی پیش آمریکا نفتکشی از ونزوئلا را در دریای کارائیب توقیف کرد که به ادعای برخی مقامات آمریکایی حامل نفت ایران بوده است. از سوی دیگر سفارت ایران در کاراکاس نیز به این اقدام آمریکا واکنش تند نشان داد.
در همین زمینه، اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت خارجه در پی توقیف یک نفتکش متعلق به ونزوئلا از سوی ایالات متحده تصریح کرد: «اقدام آمریکا در توقیف و تصرف شناورهای تجاری متعلق به سایر کشورها، بیاعتنایی آشکار به حقوق بینالملل و نقض فاحش اصول ناظر بر امنیت و ایمنی دریانوردی بینالمللی است.» وی تاکید کرد که «استناد به قوانین داخلی آمریکا و تحریمهای غیرقانونی آن برای توجیه چنین اقدامی به هیچ عنوان نمیتواند ماهیت غیرقانونی و مجرمانه این «سرقت مسلحانه در دریا» را تغییر دهد.» سخنگوی وزارت امور خارجه با هشدار نسبت به عواقب و پیامدهای استمرار چنین رفتارهای زورمدارانهای بر صلح، امنیت و تجارت بینالملل، مسئولیت همه دولتها و نهادهای صلاحیتدار بینالمللی را برای مخالفت با چنین اقدامات غیرقانونی و پاسخگو کردن آمریکا خاطرنشان کرد.
با این حال در روزهای اخیر نیز توقیف نفتکشهای ونزوئلایی در دریای کارائیب که بنا به ادعای آمریکاییها وابسته به ایران بوده، تنشها در این زمینه را افزایش دادهاست.
در این شرایط، ایران بامداد جمعه یک نفتکش خارجی را در دریای عمان توقیف کرد که گفته شده حامل شش میلیون لیتر «گازوئیل قاچاق» بوده است. در این کشتی ۱۸ خدمه از کشورهای هند، سریلانکا و بنگلادش حضور داشتند. مجتبی قهرمان رییس کل دادگستری هرمزگان با اعلام این خبر اظهار کرد: «در ادامه روند رصد و پایش اطلاعاتی تحرکات مشکوک به قاچاق سوخت در مرزهای آبی کشور در پهنهی دریای عمان، ضابطان با اخذ مجوز قضایی پس از بازرسی یک فروند کشتی نفتکش خارجی در آبهای تحت حاکمیت ایران در حوزه غرب جاسک به دلیل تخلفات متعدد دریانوردی و نقص مدارک قانونی مربوط به محموله این شناور، نسبت به توقیف آن به اتهام حمل ۶ میلیون لیتر سوخت قاچاق اقدام کردند.»
وی با بیان اینکه محموله این نفتکش حدود با ظرفیت ۲۰۰ لنج و ۲ هزار خودروی نیسان برابری میکند، افزود: «با گزارش ضابطان، پروندهای در این خصوص در دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان جاسک تشکیل شده و روند رسیدگی قضایی به اتهامات مطرح شده ادامه دارد.» قهرمانی تصریح کرد: «۱۸ نفر متهم شامل کاپیتان و خدمه این کشتی نفتکش خارجی نیز پس از صدور قرار مناسب جهت تکمیل روند تحقیقات و سیر مراحل قانونی تحت نظر هستند.» وی افزود: «نفتکش توقیف شده علاوه بر قاچاق سازمانیافته میلیونها لیتر، مرتکب تخلفات متعددی از جمله بی توجهی به دستور توقف مأمورین و گریز، عدم وجود اسناد دریانوردی، عدم وجود اسناد محموله سوخت، خاموش کردن رادار و تخریب عمدی تجهیزات کشتی در زمان توقیف نتایج رسیدگی شده است که نتایج رسیدگی به اتهامات آن در مرجع قضایی متعاقباً اطلاع رسانی میشود.» رییس کل دادگستری هرمزگان همچنین با بیان اینکه در برخورد با قاچاق سوخت و فساد ناشی از آن هیچ خط قرمزی قائل نیستیم، تأکید کرد: «در نتیجه اقدامات انجام شده، سرشبکههای قاچاق به شدت احساس خطر کردهاند و منابع مالی بخش خارجی آنها با ضربات جدی مواجه شده است.»
نفتکش نایاب شد
بحران دریای سرخ باعث شد مسیرهای سنتی حمل نفت مختل شده و کمبود نفتکشها بازار جهانی نفت را تحت فشار شدید قرار دهد. بحران کمبود نفتکشها در بازار جهانی به مرحلهای رسیده است که حتی کشتیهای تازهساخت که معمولاً در نخستین سفرهای خود فرآوردههای نفتی تمیزتر را حمل میکنند، اکنون ناچار شدهاند نفت خام بارگیری کنند.
به گزارش بلومبرگ، قیمت حمل نفت در ۱۲ مسیر اصلی، از پایان ژوئیه ۵۰ درصد افزایش یافته است. بدلیل کمبود نفتکش، نفتکشهای کوچکتر حمل محصولات نفتی نیز وارد تجارت نفت خام شدهاند و برخی معاملهگران به دلیل کمبود کشتیهای بزرگ، مجبور به تقسیم محمولهها شدهاند؛ امری که هزینههای حملونقل را بیشتر کرده است.به گزارش بلومبرگ، نخستین نفتکش غولپیکری که امسال یک سفر اولیه و آزمایشی خالی را ثبت کرد، نفتکش «آلیاِکمون ۱» بود. این کشتی در اواخر ماه ژوئن از حوضچه کشتیسازی در شمالشرق چین بدون بار خارج شد و سپس راهی کویت شد تا حدود دو میلیون بشکه نفت خام بارگیری کند.بلومبرگ افزود این نفتکش که متعلق به شرکت ژاپنی میتسوی است، محموله نفت خام را در اواخر نوامبر به کره جنوبی تحویل داده است.















