در سه‌ماهه آخر سال 1989م، اوضاع اروپای شرقی به‌كلی دگرگون شد. درحالی‌كه گورباچف در اول اكتبر این سال، برای شركت در جشن‏‌های چهلمین سالگرد تاسیس جمهوری دموكراتیك آلمان شرقی به برلین رفته بود، مقدمات بركناری اریك هونكر از رهبری آلمان شرقی نیز ازسوی رهبر شوروی فراهم آمد. سقوط هونكر كه نزدیك به 17سال، رهبر بلامنازع آلمان شرقی بود، موقعیت حزب كمونیست حاكم بر این كشور را به‌شدت تضعیف كرد. تحولات گسترده در بلوك شرق، اصلاحات در جوامع كمونیستی كه به فروپاشی ساختار سیاسی این كشورها منجر شد، به ظهور بی‏‌اعتباری كمونیسم منتهی شد. وقوع این حوادث درنتیجه به برچیده شدن دیوار برلین در نهم نوامبر 1989م منجر شد و مردم آلمان‌شرقی و غربی برای اولین‌بار پس از 28سال توانستند آزادانه به نیمه دیگر كشور سفر كنند. درواقع دیوار برلین كه در 13اوت 1961م شكل گرفت، نمادی بود از جدایی ظاهری لیبرالیسم غربی و كمونیسم شرقی. سرانجام این امر مقدمات تحولات بعدی را به وجود آورد كه درنهایت 
به اتحاد دو آلمان در سوم اكتبر سال 1990م انجامید.