وزیر مقاومت
یک سال پیش، در چنین روزی بود که حسین امیرعبداللهیان که به همراه سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور دولت سیزدهم در مراسم افتتاح یک سد در شمال غربی کشور (ورزقان) حضور یافته بود، در بازگشت از این محل، با حادثه‌ای که برای بالگرد حامل رئیس‌جمهور و هیأت همراه پیش آمد به شهادت رسید.
از تولد تا شهادت
شهید حسین امیرعبداللهیان در اردیبهشت ۱۳۴۳ در دامغان از توابع استان سمنان زاده شد. او در ۶-۷ سالگی پدر خود را از دست داد و مسئولیت اداره زندگی آنها بر دوش مادر و برادر بزرگ‌ترش افتاد. وی در سال ۱۳۷۳ ازدواج کرد و دارای یک دختر و پسر است. شهید امیرعبداللهیان دانش‌آموخته کارشناسی روابط دیپلماتیک از دانشکده وزارت امور خارجه، کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۵ و دکترای روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران بود.
پله‌پله پیشرفت آکادمیک از دانشگاه تا وزارت امور خارجه
این دیپلمات انقلابی دارای مدرک کارشناسی‌ارشد روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۵ بود و مدرک دکترای خود را نیز از دانشگاه تهران در رشته روابط بین‌الملل دریافت کرده بود. بر اساس اطلاعات مندرج در سایت وزارت امور خارجه، او مدرس دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، دانشگاه تهران، علامه طباطبایی و دفاع ملی بود و سابقه داوری رساله‌های دکترای این دانشگاه‌ها را در کارنامه خود داشت. امیرعبداللهیان در سال ۱۳۷۱ وارد وزارت امور خارجه شد. وی ابتدا به‌عنوان کارشناس سیاسی اداره اول خلیج فارس مشغول به کار شد. بعد از پنج سال وی اولین مأموریت بین‌المللی خود را دریافت کرد و در سال ۷۶ به‌عنوان معاون سفیر ایران در بغداد مشغول به کار شد.
او سال ۱۳۸۰ به تهران بازگشت و مسئولیت اداره یکم خلیج فارس را برعهده گرفت و معاون اداره سیاسی خلیج فارس وزیر امور خارجه ایران شد. با توجه به سابقه کاری وی در عراق، سال ۸۲ به پست دستیاری ویژه وزیر امور خارجه وقت در امور عراق درآمد. این شهید دیپلمات سال ۸۶ بالاترین پست خود را در وزارت خارجه آن زمان دریافت کرد و سفیر ایران در بحرین شد. سپس در سال ۸۹ نیز به‌عنوان مدیرکل حوزه خلیج فارس وزارت امور خارجه برگزیده شد که پست حساسی نیز محسوب می‌شود. شهید امیرعبداللهیان در سال ۱۳۹۰ توانست معاونت عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه را در دست بگیرد، ولی در سال ۹۵ قدری از وزارت خارجه فاصله گرفت و دستیار ویژه رئیس مجلس وقت شد. همچنین هم‌زمان مدیرکلی امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی را نیز برعهده داشت. با روی کار آمدن دولت سیزدهم او در سال ۱۴۰۰ توسط شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به‌عنوان وزیر امور خارجه انتخاب شد. شهید حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه فقید جمهوری اسلامی ایران، شخصیتی تأثیرگذار در سیاست خارجی ایران در سطح منطقه و محور مقاومت بود. اگر بخواهیم با استفاده از دیدگاه‌های نظری نقش وی را در سیاست خارجی ایران تبیین کنیم می‌توان در قالب تأثیراتی که ویژگی‌های انحصاری و مختص تصمیم‌گیرندگان در حوزه سیاست خارجی از قبیل استعدادها، تجربه‌ها و ارزش‌های آنها دارد، به این مسأله پرداخت. این در حالی است که تحلیل نقش او به‌عنوان سکاندار اجرای سیاست خارجی ایران در وقایع سال‌های اخیر در منطقه غرب آسیا نشان از نقش فعال در حمایت از محور مقاومت، ایجاد تعادل و تحرک‌بخشی به سیاست خارجی ایران بعد از عملیات طوفان الاقصی و دفاع از حقوق مردم فلسطین داشته است.
ایجاد تعادل در سیاست خارجی
تعادل در سیاست خارجی ایران به معنای استفاده از ظرفیت‌های شرق و غرب و درعین‌حال مقابله با سیاست‌های یک‌جانبه آمریکا در غرب آسیا به‌عنوان منطقه فوری سیاسی و امنیتی ایران است. شهید امیرعبداللهیان در رساله دکتری خود با عنوان «عوامل جامعه‌شناختی در شکست ابتکار خاورمیانه بزرگ» به تحلیل اشتباهات استراتژی ایالات متحده پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در غرب آسیا پرداخت و دلیل شکست‌های واشنگتن را بی‌توجهی به فرهنگ و هویت این منطقه دانست. او به‌سان یک رئالیست، معتقد به افزایش قدرت مؤثر ایران بود. چه اینکه معتقد بود برای وادار کردن ایالات متحده به لغو تحریم‌ها، ایران باید با پیشبرد برنامه هسته‌ای خود، اهرم خود را در مذاکرات افزایش دهد. او در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان در فروردین ۱۴۰۳ ضمن انتقاد از سیاست‌های آمریکا اعلام کرد: «آمریکا و خیلی از کشورهای غربی سیاست اعمال استاندارد دوگانه را در موضوعات مختلف دنبال می‌کنند.» درعین‌حال وی همواره پذیرای همکاری با طرف‌های مذاکره با ایران بود. او در آذرماه ۱۴۰۰ در سخنانی گفت: «اگر منصفانه عمل کنند، ما هرگز نمی‌گوییم همکاری نمی‌کنیم، این طرف مقابل است که باید مسیر خود را اصلاح کند.»
وی در یک مصاحبه با صداوسیما در فوریه ۲۰۲۱ در مورد راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی ایران گفت: «باید در نظر داشت که ما در آسیا واقع شده‌ایم… کارشناسان معتقدند دهه‌های آینده متعلق به آسیاست و قدرت‌های نوظهور به‌ویژه قدرت‌های اقتصادی این ویژگی را ایجاد کرده‌اند که باید دوباره روابط خودمان را با کشورهای تأثیرگذار تعریف کنیم.» همچنین در جای دیگر گفت: «این بدان معنا نیست که ایران نباید در سیاست خارجی خود تعادل ایجاد کند؛ بلکه استقلال سیاسی خود را حفظ کند.» او امضای توافقنامه همکاری راهبردی بین ایران و چین را «تاریخی» توصیف کرد و همچنین در جلسه رأی اعتماد مجلس با بیان اینکه سیاست خارجی متوازن به معنای محدود نکردن ایران به منطقه یا حوزه خاصی است، گفت: «ابتدا برخی کشورها را شناسایی و اولویت‌بندی می‌کنیم و سپس در راستای تحقق اهداف سیاست خارجی خود گام برمی‌داریم.»
اتکا بر سیاست همسایگی
شهید امیرعبداللهیان از ابتدای تصدی وزارت خارجه در دولت سیزدهم، سیاست خارجی ایران را بر مبنای سیاست همسایگی و محوریت آسیا اعلام کرد. سیاست همسایگی در نظریه‌پردازی به معنای کنشی نرم‌افزاری ویژه مبتنی بر تفکر و طراحی با هدف شکل دادن به نوعی درهم‌تنیدگی و هم‌تکمیلی در ابعاد مختلف و فراتر رفتن از همسایگی در مفهوم فیزیکی و جغرافیایی آن و روابط دوجانبه با همسایگان است. سیاست همسایگی حساسیت‌های امنیتی بین کشورها را کاهش داده و ایجاد درهم‌تنیدگی اقتصادی نیز زمینه را برای همکاری در سایر حوزه‌ها فراهم می‌کند. وی در جلسه تأیید صلاحیت خود در مجلس اظهار کرد: «اولویت سیاست خارجی دولت، رویکرد همسایه‌محوری و آسیامحوری است و قرن ۲۱ متعلق به آسیاست. در غرب آسیا به دنبال نهادینه کردن دستاوردهای محور مقاومت هستیم و در شرق به دنبال استفاده از ظرفیت‌های قدرت‌های اقتصادی نوظهور برای توسعه اقتصاد و تجارت بین‌المللی خود.»
امیرعبداللهیان: حلقه وصل محور مقاومت
اولویت منطقه در سیاست خارجی ایران باعث شد تا شهید امیرعبداللهیان در نقش وزیر امور خارجه اهتمام زیادی بر اتصال بین میدان و دیپلماسی (نیروی قدس و وزارت خارجه) داشته باشد. یک دلیل این موضوع در روابط او با سپهبد شهید سلیمانی فرمانده فقید نیروی قدس ریشه داشت. او بعد از شهادت شهید سلیمانی در مصاحبه‌ای گفت: «هنگامی که معاون اداره سیاسی اول وزارت خارجه بودم و سردار سلیمانی برای پیگیری برخی موضوعات به وزارت خارجه می‌آمد، خواستار دیدار با من می‌شد و با من ملاقات می‌کرد؛ درحالی‌که علی‌القاعده باید با وزیر خارجه وقت ملاقات می‌کرد.» امیرعبداللهیان در یک مصاحبه خود را به‌عنوان سرباز سلیمانی معرفی و اظهار کرد که هر بار برای مذاکره به کشوری می‌رفت، با سردار سلیمانی مشورت می‌کرد. او همچنین اولین سفر رسمی خود در سمت وزیر امور خارجه ایران را نیز به سوریه اختصاص داد و با بشار اسد رئیس‌جمهور این کشور دیدار کرد. این نزدیکی با شهید سلیمانی و نقش فعال در حمایت از گروه‌های محور مقاومت باعث شد تا نشریه فارن پالیسی از امیرعبداللهیان به‌عنوان «قاسم سلیمانی عرصه دیپلماسی» یاد کند.
از دلایل دیگر نقش برجسته وی در کنار ارتباط مناسب با نیروی قدس، تسلط به زبان عربی بود و به‌عنوان فاکتوری مهم باعث شد تا وی از سال ۱۳۹۰ مسئولیت معاونت عربی - آفریقایی را در وزارت امور خارجه برعهده بگیرد. نکته قابل‌توجه این بود زمانی که ظریف در دولت روحانی به وزارت خارجه منصوب شد، امیرعبداللهیان تنها معاون وزیر خارجه از دولت دوره قبلی بود که تا سال ۱۳۹۶ با حفظ سمت به کار خود ادامه داد. بر همین مبناست که از وی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مجریان سیاست خارجی منطقه‌ای ایران یاد می‌شود. نقش امیرعبداللهیان بعد از انتخاب به سمت وزیر امور خارجه و گرفتن رأی اعتماد از مجلس شورای اسلامی با ۲۷۰ رأی موافق در حمایت از محور مقاومت پررنگ‌تر شد و او نقش مهمی در ایجاد هم‌تکمیلی بیشتر در محور مقاومت و دستیابی به اهداف این محور در مقابله با سیاست‌های یک‌جانبه ایالات متحده و به‌ویژه رویکردهای رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی و در سطح منطقه داشت. نمایندگان مجلس نیز بعد از تأیید صلاحیت امیرعبداللهیان برای تصدی وزارت امور خارجه، از او خواستار حمایت از اهداف و مأموریت‌های شهید سلیمانی شدند. او نیز گفت: «ما در خاورمیانه به دنبال تحکیم دستاوردهای میدانی محور مقاومت هستیم و از متحدان خود و محور مقاومت حمایت می‌کنیم.»
حمایت همه‌جانبه از فلسطین
بااین‌حال، به نظر می‌رسد که مهم‌ترین اقدام شهید امیرعبداللهیان در سمت وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در مواجهه با جنگ سال ۲۰۲۳ غزه و در مقابل حملات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین رقم خورد.
او تحرک سیاست خارجی ایران را در این موضوع به نحو بالایی افزایش داد و در این راستا رایزنی‌ها، مصاحبه‌ها، تماس‌های تلفنی، درخواست‌ها برای برگزاری نشست‌های اضطراری در سازمان‌ها و نهادهای مرتبط از جمله سازمان همکاری اسلامی، مجمع عمومی و… و شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را در دستور کار قرار داد.
سیاست همسایگی در خدمت فلسطین
از آنجا که دولت سیزدهم از ابتدا رویکرد خود در سیاست خارجی را سیاست همسایگی قرار داد، وزارت خارجه نیز همین این سیاست را در موضوع فلسطین دنبال کرد. هدف از این اقدام نیز جلب حمایت تمامی دولت‌های منطقه از آرمان ملت فلسطین و جلب توجه آنها به سوی جنایت‌های رژیم صهیونیستی در فلسطین بود. در همین راستا او سفرهای متعددی را به کشورهای منطقه انجام داد و در تمامی آنها نیز ضمن دفاع از حق فلسطین در برخورداری از حقوق خود، نسبت به تمایل برخی از کشورها برای برقراری روابط با رژیم صهیونیستی هشدار می‌داد. برآیند کلی اقدامات او در واقع نشان داد که موضوع فلسطین به‌عنوان آرمان مشترک مسلمانان و در صدر اولویت‌های جهان اسلام قرار دارد. او معتقد بود که کشورهای اسلامی در پرتو اتحاد و همگرایی همه‌جانبه، می‌توانند ابتکار عمل مؤثر را جهت توقف نسل‌کشی و جنایات جنگی رژیم صهیونیستی در غزه به دست گیرند.
ارائه راه‌حل‌های واقعی
یکی دیگر از ویژگی‌های سیاست خارجی ایران که از سال ۲۰۱۱ و هم‌زمان با تحولات بیداری اسلامی آشکار شده، ارائه راهکارهای واقعی در مورد تحولات منطقه‌ای است. همچنان چه در سال ۲۰۱۳ وزیر امور خارجه وقت ایران راه‌حل‌های واقعی را در مورد بحران یمن ارائه کرد، در جنگ اخیر غزه نیز دستگاه سیاست خارجی ایران راهکارهای مختلفی را برای پایان دادن به جنگ غزه ارائه کرد.
وزیر خارجه ایران از جمله در اجلاس فوق‌العاده شورای وزیران سازمان همکاری اسلامی در جده در اسفند ۱۴۰۲ شش پیشنهاد مشخص را برای بازداشتن رژیم صهیونیستی از اقدامات بیشتر در قدس ارائه کرد که عبارت بودند از: ۱- اخراج رژیم از مجمع عمومی سازمان ملل متحد و جلوگیری از عضویت آن در دیگر نهادها ۲- توقف فوری نسل‌کشی و جنایات جنگی، عقب‌نشینی نظامیان رژیم به خارج از نوار غزه و کمک‌های بیشتر بشردوستانه به همه مناطق نوار غزه ۳- تلاش برای ایجاد شرایط امکان اسکان موقت برای کسانی که خانه‌های خود را از دست دادند ۴- راه‌اندازی و تجهیز بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در سراسر نوار غزه ۵- لزوم انتقال مجروحین دارای آسیب شدید و کودکان و زنان به خارج از فلسطین جهت درمان ۶- بازگشایی سریع معبر رفح با کمک دبیرکل سازمان ملل و همراهی مصر.
لزوم مهار اسرائیل
سران رژیم صهیونیستی در یک دهه اخیر همواره سیاست مهار ایران در غرب آسیا را به‌ویژه در بین کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس دنبال کرده‌اند. این در حالی است که شهید امیرعبداللهیان در سیاست خارجی ایران لزوم مهار رژیم صهیونیستی را مطرح کرد. او در مصاحبه با سی‌ان‌ان در فروردین ۱۴۰۳ گفت: «بارها برخی مقامات رژیم اسرائیل اعلام کرده‌اند که برای پیروزی در غزه، باید از بمب هسته‌ای استفاده کرد. به نظرم آمریکا باید روی رژیم ماجراجوی اسرائیل تمرکز کند که مبادا یک بحران هسته‌ای در غزه به وجود آورد. نتانیاهو نشان داد که به هیچ خط قرمزی پایبند نیست؛ لذا باید او را مهار کرد.»
نقش‌آفرینی شهید امیرعبداللهیان در تثبیت محور مقاومت
شهید امیر عبداللهیان به علت دو دهه مسئولیت در وزارت امور خارجه به خصوص در سمت عربی و آفریقایی این وزارتخانه، ارتباط نزدیکی با شهید قاسم سلیمانی داشت. زمانی که شهید سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و عبداللهیان کارشناس عراق در وزارت امور خارجه بود.
شهید امیرعبداللهیان در جریان تحولات عراق در سال ۲۰۰۳ با سرنگونی صدام حسین، مسئول پرونده عراق در وزارت امور خارجه شد.
روحیه شهید سلیمانی او را شیفته خود کرده بود، حتی در ملاقات با هیأت‌ها و مقامات اروپایی گفته بود: «شما باید از جمهوری اسلامی و قاسم سلیمانی تشکر کنید، زیرا سلیمانی به صلح و امنیت جهانی کمک کرده است. اگر جمهوری اسلامی نبود ایستگاه‌های مترو و مراکز تجمع شما در بروکسل، لندن و پاریس امنیت نداشت.»
موضع‌گیری‌های او به شکلی بود که از جبهه موسوم به جبهه مقاومت که به مجموعه حزب‌الله لبنان، سوریه و سایر جریانات همسو با جمهوری اسلامی ایران که در تضاد با اسرائیل قرار دارند، حمایت می‌کرد.
شهید امیرعبداللهیان سال ۱۳۸۶ در نشست سه‌جانبه ایران –آمریکا - عراق که در بغداد برگزار شد سرپرست تیم مذاکره‌کننده ایرانی بود. این نشست با هدف تأمین امنیت عراق به درخواست آمریکایی‌ها که شرایط عراق را خطرناک خوانده بودند، برگزار شده بود.
آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز اجازه داده بود به‌خاطر شرایط عراق و درخواستی که دولت عراق کرده است، ایران فقط در موضوع عراق در این مذاکرات حضور پیدا کند. این مذاکرات پس از سه جلسه بدون نتیجه ناکام ماند. عبداللهیان بعدها درباره این مذاکرات گفته بود: «آمریکایی‌ها وقتی حرف منطقی را می‌شنیدند و پاسخ منطقی نداشتند، صحنه را خالی می‌کردند. در ابتدای مذاکرات آمریکایی‌ها فکر می‌کردند باید دستور جلسه را آنها تعیین کنند، اما جمهوری اسلامی این اجازه را به آنها نداد و مقرر شد دستور جلسه با توافق طرفین تعیین شود.»
شهید امیرعبداللهیان، سردار مقاومت در کسوت دیپلمات
سید عباس عراقچی در مراسم بزرگداشت شهید امیرعبداللهیان و شهدای خدمت، اظهارکرد: «اگر کسی در حوزه جهان عرب کارشناس و کاربلد بود، مسلما شهید امیرعبداللهیان بود.»
وی ادامه داد: «شهید امیرعبداللهیان با اخلاص کار می‌کرد. من با امیرعبداللهیان در دانشکده وزارت خارجه هم‌دانشکده‌ای بودم. ایشان در بخش جهان عرب مشغول شد. او واقعا امیر دیپلماسی بود، اما بیشتر از آن امیر اخلاق، ادب و ایمان بود. هنوز هم اگر قرار باشد کسی را مثال بزنم که مرد ادب باشد، شهید امیرعبداللهیان است. از نگهبان دم در وزارت خارجه تا با بالاترین فرد وزارت خارجه را احوالپرسی می‌کرد.»
«حسین الدیرانی» نویسنده و پژوهشگر لبنانی هم خستگی‌ناپذیری را از ویژگی‌های شهید حسین امیرعبداللهیان دانست و گفت: «گاهی او در یک روز به چند کشور سفر می‌کرد و مأموریت‌های خود را در راستای منافع ملت و کشور خود دنبال می‌کرد. من ایشان را انسانی متواضع، بااخلاق، باایمان، سخاوتمند، باهوش، مجاهد، مقاوم و بشاش یافتم. او متعهد واقعی به اسلام و انقلاب بود و عشق به ولایت‌فقیه را در قلب او احساس کردم.»
وی به نقش این شهید دیپلمات در اقدامات جبهه مقاومت پرداخت و افزود: «او اگر یک دیپلمات نبود، یک مبارز در عرصه‌های جنگ نظیر فرمانده شهید قاسم سلیمانی می‌شد. او دیپلماتی مجاهد بود که تمامی محافل فرماندهی جبهه‌های مقاومت از لبنان گرفته تا سوریه، عراق، یمن و فلسطین او را می‌شناختند. شهید امیرعبداللهیان همواره بین کشورهای مختلف اسلامی و بین‌المللی تردد داشت و هیچ خستگی به خود راه نمی‌داد و تمامی پتانسیل‌ها را برای توقف جنگ و تجاوز به غزه و نسل‌کشی مردم این کشور از سوی صهیونیست‌ها و تروریست‌های جهانی، بسیج می‌کرد.»
شهید امیرعبداللهیان؛ دیپلماتی تمام‌عیار در تراز جمهوری اسلامی ایران
«سید علی سقائیان» از دیپلمات‌های پیشین کشورمان با تجلیل از شخصیت و عملکرد شهید حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه فقید جمهوری اسلامی ایران، او را الگویی بی‌بدیل در حمایت از جبهه مقاومت و مقابله با رژیم اشغالگر صهیونیستی توصیف کرد.
وی با بیان اینکه شهید امیرعبداللهیان در مبارزه با رژیم صهیونیستی و حمایت از ملت مظلوم فلسطین عملکردی مثال‌زدنی داشت، افزود: «او یک دیپلمات تمام‌عیار، انسانی خستگی‌ناپذیر و وزیری در تراز جمهوری اسلامی ایران بود. در راه دفاع از مردم غزه و جلوگیری از جنایت‌های رژیم صهیونیستی، شبانه‌روز تلاش می‌کرد و همواره در سفر به پایتخت‌های منطقه‌ای حضور داشت.»
این دیپلمات پیشین همچنین خاطرنشان کرد: «او نه‌تنها در تعاملات دوجانبه و اجلاس‌های بین‌المللی لحظه‌ای از پیگیری حقوق ملت فلسطین غافل نمی‌شد، بلکه در اداره امور داخلی وزارت امور خارجه نیز دقت و توجهی کم‌نظیر داشت. حتی جزئی‌ترین مسائل همکاران شاغل و بازنشسته را با دقت دنبال می‌کرد و با وجود مشغله‌های فراوان، پاسخگویی سریع و پیگیری نتیجه دستورات را در دستور کار داشت.»
یکی از ابتکارات شاخص شهید امیرعبداللهیان، ایجاد منصب مشاور در امور بازنشستگان وزارت امور خارجه بود؛ اقدامی که برای نخستین‌بار به منظور رسیدگی به مسائل معیشتی و رفاهی کارکنان بازنشسته این وزارتخانه انجام گرفت و با دستور مستقیم او، پیگیری‌های مؤثری در این زمینه صورت پذیرفت.
وحدت میدان و دیپلماسی، دستاورد انقلابی شهید امیرعبداللهیان
«فارن‌پالیسی» سپتامبر ۲۰۲۱ (شهریور ۱۴۰۰) گزارشی درباره «شهید حسین امیرعبداللهیان» منتشر کرد و این وزیر شهید را از حامیان سرسخت محور مقاومت دانست و نوشت: «امیرعبداللهیان، قاسم سلیمانی در عرصه دیپلماسی است.»
«مرضیه افخم» سفیر سابق ایران در مالزی و سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه نیز در واکنش به حادثه سقوط بالگرد شهید رئیسی درباره شهید امیرعبداللهیان گفته است: «این شهید از افرادی بود که ادب و اخلاق در روش کاری او موج می‌زد. اقدامات مؤثر و انقلابی وی در طول جنگ غزه و طی بیش از هفت ماه گذشته، نشان داد که مقاومت در رأس دیپلماسی ایران است و شهید امیرعبداللهیان پیوند بین دیپلماسی و میدان را به تصویر کشیدند.
ایشان بر اساس باور قلبی، فعالیت خستگی‌ناپذیری در زمینه دفاع از مقاومت و احقاق حقوق فلسطینیان داشتند.»
«سید رسول موسوی» مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه نیز درباره شخصیت این شهید والامقام، اظهار کرده است: «امیرعبداللهیان هنرمندانه سیاست را در خدمت اهداف ملی به کار گرفت و اولین هنر او آشتی دادن اخلاق و سیاست بود. گرچه وی در سیاسی‌ترین نهاد کشور خدمت می‌کرد، اما قدرت و نفوذ را با اخلاق پسندیده پیوند داد و حُسن خلق در محیط کاری را از خود به یادگار گذاشت. دومین هنر او پیوند دیپلماسی و مقاومت بود. او موفق شد آن‌چنان آمیزه‌ای از دیپلماسی و مقاومت در عرصه سیاست خارجی از خود به یادگار بگذارد که دیگر نتوان دوگانه‌سازی‌های دیپلماسی یا مقاومت را واقعیتی گریزناپذیر تصور کرد.»
«احمد کاظمی» استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه و پژوهشگر ارشد اوراسیا، دکتر امیرعبداللهیان را مجاهد انقلابی در میدان دیپلماسی خواند و تصریح کرد: «تسلط بر واقعیات روابط پرآشوب بین‌الملل و تبحر در پیگیری اهداف آرمانی انقلاب اسلامی در جهان رئالیستی، هنر بزرگ دکتر امیرعبداللهیان در میدان دیپلماسی بود. اعتقاد دکتر امیرعبداللهیان به هیأت‌های اندیشه‌ورزی در حوزه‌های مختلف تصمیم‌گیری در وزارت امور خارجه و حمایت از تفکرات کارشناسی، از دیگر ویژگی‌های این دیپلمات شهید است.
دکتر امیرعبداللهیان نه‌تنها توانست با مدیریت مدبرانه و آینده‌نگرانه، جایگاه محور مقاومت را در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی تقویت و جنایات بین‌المللی رژیم صهیونیستی در غزه را از طریق مجاری دیپلماتیک و سازمان‌های بین‌المللی پیگیری کند، بلکه سیاست خارجی کشور در حوزه سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در دوره خدمت ایشان تقویت شد که عضویت در سازمان «شانگهای» و «بریکس» از آن جمله است.»
