از ریشههای تاریخی تا چشمانداز اقتصادی
علیاکبر سیبویه، سفیر پیشین ایران در عمان در گفتوگو با «صبح نو» در خصوص اهداف و ابعاد سفر رئیسجمهور کشورمان به مسقط اظهارکرد: «روابط ایران و عمان ریشه در تاریخ کهن دارد. اگر تاریخ را ورق بزنیم، از دوران ساسانیان میبینیم که بین ایران، عمان و همچنین یمن، ارتباطاتی وجود داشته است. چراکه در گذشته، تاریخ عمان بخشی از یمن بوده و بعدها جدا شده است. این روابط بین ایران، عمان و یمن حتی در برهههایی از تاریخ توسط سلسلههای ایرانی اداره میشده است.»
روابط تاریخی ایران و عمان؛ از عصر ساسانیان تا امروز
وی با بیان اینکه عکس این قضیه نیز صادق است؛ بخشهایی از جنوب ایران نیز در برخی دورهها اشتراکاتی با عمان داشتهاند، ادامه داد: «اما این روابط، دوستانه و برادرانه، مبتنی بر همکاری بوده و ریشههای عمیق برادری و دوستی از گذشتههای دور تا امروز ادامه یافته است. حتی در زمان سلطان قابوس، پادشاه عمان میبینیم که پیش از انقلاب، وقتی کمونیستهای شوروی میخواستند از طریق یمن جنوبی وارد عمان شوند و حکمرانی کمونیستی خود را گسترش دهند، سلطان قابوس به ایران متوسل شد.»سفیر پیشین ایران در عمان تصریح کرد: «ایران که در آن زمان قدرت برتر منطقه بود، وارد عمل شد و شورشیهایی که تا نزدیکی پایتخت عمان رسیده بودند را سرکوب کرد و شکست سختی به آنها وارد ساخت. از این مقطع، روابط دو کشور دگرگون شد و به گونهای پیش رفت که ایران و عمان همچون دو کشور برادر، همواره روابطی مسالمتآمیز داشتهاند.»
تحول روابط در دوران سلطان هیثم و نقش عمان در مذاکرات برجام
سیبویه خاطرنشان کرد: «در دوران سلطنت سلطان هیثم نیز تاریخ روابط دو کشور ادامه یافته و به مراتب قویتر شده است. در دورهای که بنده از سال ۱۳۹۶ در عمان حضور داشتم، مذاکرات برجام به صورت محرمانه و مستقیم بین ایران و آمریکا با اشراف و نظارت عمان انجام گرفت که در سال ۲۰۱۵ به توافق برجام منتهی شد.»وی با بیان اینکه در دولت ترامپ نیز به درخواست رئیسجمهور وقت آمریکا، این مذاکرات بهطور غیرمستقیم ادامه یافت، یادآور شد: «هر گاه مشکلی در این مذاکرات غیرمستقیم به وجود آمد، وزیر خارجه عمان با پیشنهاداتی از انسداد مذاکرات جلوگیری کرد. این تحول و عمق در روابط، بیانگر اعتماد متقابل همیشگی میان ایران و عمان است.»
رشد روابط سیاسی در مقابل کندی روابط اقتصادی
سفیر پیشین ایران در عمان اظهارکرد: «خوشبختانه روابط دو کشور در عالیترین سطح سیاسی قرار دارد، اما روابط تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری هنوز به سطح روابط سیاسی نرسیده است. اکنون حجم مبادلات تجاری و سرمایهگذاری ما با عمان به دو میلیارد و سیصد میلیون دلار رسیده است. بااینحال، موانع و مشکلاتی بر سر راه توسعه روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور همچنان باقی است که باید با اهتمام و جدیت دنبال و برطرف شود.»
موانع توسعه اقتصادی؛ از بروکراسی تا کمتوجهی به سرمایهگذاری مشترک
وی تصریح کرد: «همانطور که در کشور خودمان با بروکراسی مواجهیم، در عمان نیز چنین شرایطی وجود دارد. بنابراین باید این موانع شناسایی، رفع و مسیر همکاری هموار شود تا روابط اقتصادی و تجاری نیز به سطح روابط سیاسی ارتقا یابد.»
سفیر پیشین ایران در عمان گفت: «در حال حاضر، بیش از ۲۵ هزار ایرانی به عمان مهاجرت کردهاند، برای خود خانه، کاشانه و کسبوکار ایجاد کردهاند، اما همچنان با مشکلاتی مواجهاند. باید با درایت، این مسائل پیگیری و از اتلاف وقت جلوگیری شود تا در آینده شاهد توسعه چشمگیر روابط اقتصادی و تجاری دو کشور باشیم.»سیبویه افزود: «خوشبختانه حاکمیتهای دو کشور و رهبری آنها عزم راسخ بر توسعه روابط اقتصادی و تجاری دارند، اما مسئولان فنی و کارشناسی ذیربط باید با آمادگی کامل در جهت رفع مشکلات موجود قدم بردارند.»
ضرورت اقدام جدی مسئولان برای رفع موانع موجود
وی اضافه کرد: «در حال حاضر، سطح مبادلات به دو میلیارد و سیصد میلیون دلار رسیده و امروز نیز چهار یا پنج یادداشت تفاهم در حوزه توسعه مبادلات و همکاریهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به امضا رسیده است. قطعا این توافقات نسبت به گذشته بیشتر است و نویدبخش آیندهای به مراتب روشنتر در روابط دو کشور خواهد بود.»
سفیر پیشین ایران در عمان ادامه داد: «همانطور که گفتم، موانعی وجود دارد که در قالب بروکراسی و فرآیندهای کلی حرکت در دو کشور نمود یافته است. این موانع باید به صورت کارشناسی دقیق شناخته و سپس در جهت رفع آنها اقدام شود. کارشناسان متبحر دو کشور با نیت صادقانه و انگیزه توسعه روابط بنشینند و با صرف وقت، این موانع را با حوصله رفع کنند.» سیبویه با اشاره به اینکه در میان کشورهای منطقه، نگاه ما به عمان مشابه نگاهمان به عراق است، تأکید کرد: «ما اکنون با عراق روابط متعددی در سطوح مختلف اقتصادی و تجاری داریم، اما تحولاتی که در روابط تجاری و سرمایهگذاری با عراق روی داده، در مورد عمان هنوز محقق نشده است. بنابراین باید مشکلات موجود با دقت شناسایی و با اراده و انگیزه سیاسی برطرف شوند.»