محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران در قالب هیأتی پارلمانی، در یک سفر منطقه‌ای به آمریکای لاتین 11 خردادماه وارد کشور ونزوئلا شد. این سفر که با هدف توسعه مناسبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منطقه از جمله ونزوئلا و کوبا برنامه‌ریزی شده بود، حاوی پیام‌های راهبردی و عملیاتی بسیاری درباره سیاست‌های خارجی ایران در برابر استکبار جهانی و توسعه دیپلماسی اقتصادی در جهان امروز است. سفر قالیباف به ونزوئلا، نه‌تنها حامل پیام همبستگی و همسویی میان دو ملت مبارز ایران و ونزوئلا بود، بلکه دستاوردهای مهم اقتصادی و همکاری‌های فناورانه و صنعتی نیز در پی داشت که می‌تواند به تقویت روابط دو کشور و حتی منطقه آمریکای لاتین منجر شود.
 ورود رسمی و ادای احترام به سیمون بولیوار، نماد آزادی‌خواهی آمریکای لاتین
رئیس مجلس شورای اسلامی و هیأت پارلمانی ایران در بدو ورود به کاراکاس، پایتخت ونزوئلا، با استقبال رسمی مقامات ونزوئلایی مواجه شدند و یکی از نمادین‌ترین برنامه‌های این سفر، ادای احترام به مقام سیمون بولیوار، قهرمان بزرگ آزادی‌خواه و نماد استقلال در آمریکای لاتین بود.
قالیباف و همراهانش با حضور در کنار مقبره سیمون بولیوار، هم‌زمان با نواختن سرود ملی ایران و ونزوئلا، تاج گلی تقدیم کردند و پیامی از همبستگی ملت ایران با مردم آمریکای لاتین به جهانیان فرستادند. در یادداشتی که قالیباف در دفتر یادبود مقبره این قهرمان بزرگ نوشت، به نکات مهمی اشاره شد که تأکید بر مشترکات عمیق تاریخی و فلسفی دو ملت دارد: «سیمون بولیوار با اراده‌ای راسخ در برابر استعمار ایستاد و صدای استقلال را از دل ملت‌های خاموش بیرون کشید. ما، ملت ایران نیز با رهبری امام خمینی (ره)، راهی مشابه را پیموده‌ایم؛ راه بیداری، ایستادگی در برابر سلطه و تکیه بر مردم.» این پیام نشان‌دهنده رویکرد ایران به دیپلماسی فعال در راستای اتحاد ملل علیه استکبار و استعمار نوین است. ایران و ونزوئلا هر دو تجربه مقاومت در برابر فشارهای جهانی را دارند و این عامل مهمی در تقویت رابطه دو کشور به حساب می‌آید.

ملاقات و گفت‌وگو با وزیر خارجه ونزوئلا 
در اولین ساعات ورود قالیباف به ونزوئلا، در فرودگاه کاراکاس دیداری رسمی با ایوان خیل پینتو، وزیر خارجه ونزوئلا انجام شد. در این دیدار رئیس مجلس ایران با اشاره به تاریخ مشترک مبارزه با استکبار، اعلام کرد: «استکبار جهانی تلاش دارد میان ملت‌ها فاصله بیندازد؛ ازاین‌رو ما اینجا هستیم تا نقشه آنها را خنثی کنیم.» وزیر خارجه ونزوئلا نیز با تأکید بر موفقیت‌های انقلاب اسلامی ایران و پایداری آن در برابر تحریم‌ها و جنگ‌های اقتصادی، ایران را «تضمین‌کننده صلح و منشأ خیر برای منطقه» دانست و ابراز امیدواری کرد پیروزی ایران به پیروزی تمام مردم عدالت‌خواه جهان تبدیل شود.
این تبادل نظر و همگرایی در مواضع بین دو کشور، اساس دیپلماسی همکاری‌های راهبردی را شکل می‌دهد و به‌ویژه در شرایط تحریمی و سیاسی حساس، اهمیت بسیار بالایی دارد.

بازدید از مرکز علم و فناوری ایران در کاراکاس و قراردادهای فناوری
یکی از دستاوردهای ملموس سفر رئیس مجلس، بازدید از مرکز علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران در ونزوئلا بود. این مرکز که به‌عنوان بخشی از روابط فناورانه دو کشور فعالیت می‌کند، نمونه‌های متعددی از دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی را به نمایش گذاشته است. در این بازدید، قرارداد مهمی میان یک شرکت بخش خصوصی ایرانی و مخابرات ونزوئلا به امضا رسید که بر اساس آن بخشی از تجهیزات مهم مخابراتی ونزوئلا، از جمله تولید فیبر نوری توسط این شرکت ایرانی تأمین خواهد شد. این قرارداد نه‌تنها یک نمونه موفق از صادرات فناوری پیشرفته ایران است، بلکه زمینه را برای توسعه بیشتر همکاری‌های فناورانه در حوزه‌های نانو تکنولوژی، نانودارو، پروبیوتیک و داروهای دامی فراهم می‌کند. به گفته کارشناسان این گسترش همکاری‌های فناورانه و دانش‌بنیان، برای دو کشور به‌ویژه در شرایط تحریم‌های اقتصادی بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند به ارتقای توانمندی‌های صنعتی و تکنولوژیکی کمک شایانی کند.

تعامل با بخش خصوصی و توسعه تجارت دوجانبه
در دیداری تخصصی با حضور رئیس مجلس، جمعی از تجار، تولیدکنندگان و فعالان بخش خصوصی ایرانی و ونزوئلایی در کاراکاس گرد هم آمدند. قالیباف در این جلسه با تأکید بر اهمیت نقش بخش خصوصی در توسعه تجارت میان دو کشور اظهارکرد: «راهبرد قطعی ما توسعه روابط دوجانبه با اولویت ورود بخش خصوصی است که برای تسهیل آن اجرای قانون تجارت آزاد و مشکلات سیستم بانکی را در تهران پیگیری خواهیم کرد.» رئیس مجلس با اشاره به اینکه دو کشور قرارداد بلندمدت راهبردی دارند و باید بر اساس آن حرکت کنند، افزود: «اقتصاد دولتی کار نمی‌کند و صرفا باید حضور بخش خصوصی را تسهیل کرد.» تجار و فعالان اقتصادی نیز در این جلسه، مشکلاتی مانند موانع بانکی و حمل‌ونقل را مطرح کردند که عمدتا ناشی از تحریم‌ها است و خواستار رفع این موانع شدند. قالیباف همچنین به ضرورت استفاده از ارزهای ملی و سیستم پرداخت بریکس (BRICS Pay) برای تجارت اشاره کرد و گفت که این راهکار می‌تواند جایگزین مناسبی برای دلار در معاملات میان ایران و ونزوئلا باشد.

 توسعه همکاری‌های زیرساختی و حمل‌ونقل
رامون بلاسکز، وزیر حمل‌ونقل ونزوئلا در این نشست اقتصادی با تجار ایرانی و ونزوئلایی، از برنامه‌های توسعه‌ای خبر داد که شامل راه‌اندازی کارخانه تولید فیبر نوری در ونزوئلا با همکاری ایران است. وی گفت: «به زودی شاهد فعالیت کارخانه فیبر نوری در ونزوئلا خواهیم بود و همکاری‌های خوبی در حوزه مخابراتی با ایران خواهیم داشت.» علاوه بر این، همکاری‌هایی در حوزه بهداشت، مانند تجهیز کلینیک درمان بیماران دیالیزی با کیفیت بالا و قیمت مناسب با کمک ایران صورت گرفته است. همچنین در حوزه خودروسازی، شرکت «آیکو موتور» ونزوئلا با ایران همکاری کرده و پنج هزار خودرو تولید شده که رضایت مشتریان را جلب کرده است. این اقدامات نشان از عزم دو کشور برای توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد ظرفیت‌های تولید مشترک دارد که علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، می‌تواند به تجارت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای کمک کند.

 نقش سفیر ایران در ونزوئلا و حمایت از بخش خصوصی
علی چگینی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ونزوئلا، در نشست اقتصادی با تجار ایرانی و ونزوئلایی به اهمیت استفاده از ظرفیت‌های قانونگذاری مجلس ایران برای توسعه روابط اقتصادی و حمایت از بخش خصوصی تأکید کرد.
وی اظهارکرد: «روابط ایران و ونزوئلا با هدایت رهبری هوگو چاوز شکل گرفت و امروز از سطح دولت‌ها گذر کرده و به بخش‌های خصوصی سرایت کرده است.» چگینی با اشاره به شعار سال ۱۴۰۴ در ایران تحت عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» بیان کرد که این رویکرد در عمل در ونزوئلا نیز در حال شکل‌گیری است و باید موانع بر سر راه تجارت برداشته شود تا دو ملت بتوانند از منافع اقتصادی گسترده آن بهره‌مند شوند.

اهمیت سفر قالیباف در عرصه دیپلماسی منطقه‌ای و جهانی
این سفر در چارچوب شرکت محمدباقر قالیباف در مجمع پارلمانی کشورهای عضو بریکس در برزیل و در راستای توسعه مناسبات با کشورهای آمریکای لاتین انجام شد. ایران در سیاست خارجی خود بر گسترش روابط با کشورهای در حال توسعه و همسویی با کشورهای ضد استکباری تأکید ویژه دارد.
سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به ونزوئلا، علاوه بر اهداف اقتصادی، پیام روشنی به جهان ارسال کرد مبنی بر اینکه ایران در کنار کشورهای مستقل و مبارز علیه سلطه‌جویی جهانی قرار دارد و برای تحکیم این اتحاد گام‌های عملی برمی‌دارد.
سفر محمدباقر قالیباف به ونزوئلا، نمایشی از اراده جدی جمهوری اسلامی ایران در جهت گسترش روابط دوجانبه با کشورهای آمریکای لاتین به‌ویژه در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فناوری و فرهنگی بود. این سفر که در شرایط حساس منطقه‌ای و جهانی انجام شد، پیام مقاومت مشترک دو کشور در برابر فشارهای اقتصادی و سیاسی استکبار جهانی را تقویت کرد و همچنین زمینه‌های عملی گسترش همکاری‌های فناورانه و اقتصادی را فراهم ساخت.
تأکید بر همبستگی تاریخی و سیاسی دو ملت ایران و ونزوئلا در برابر استکبار جهانی؛ توجه به نقش بخش خصوصی به‌عنوان محور توسعه روابط تجاری و اقتصادی؛ استفاده از فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان برای ارتقای همکاری‌های صنعتی و فناورانه؛ تلاش برای رفع موانع بانکی و حمل‌ونقل در راستای تسهیل تجارت دوجانبه؛ توجه ویژه به جایگزینی ارزهای ملی و سیستم‌های پرداخت نوین مانند بریکس پی برای مقابله با سلطه دلار؛ توسعه همکاری‌های زیرساختی در حوزه مخابرات، خودروسازی و بهداشت و استفاده از ظرفیت‌های قانونگذاری و دیپلماسی پارلمانی برای تحقق اهداف توسعه‌ای از مهم‌ترین نکات این سفر است. 
تحلیلگران معتقدند که با توجه به این برنامه‌ها، آینده روابط ایران و ونزوئلا در چارچوب همکاری‌های راهبردی، نویدبخش افزایش سطح همکاری‌ها و تأثیرگذاری بیشتر در عرصه بین‌المللی است. این روابط می‌تواند الگویی برای سایر کشورهای مستقل و در حال توسعه باشد که به دنبال تقویت جایگاه خود در نظام جهانی چندقطبی هستند. سفر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی به کشورهای آمریکای لاتین به‌ویژه ونزوئلا، در مقطع کنونی از چند منظر دارای اهمیت راهبردی و پیام‌های روشن سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک است: این سفر در شرایطی انجام می‌شود که نظم بین‌المللی در حال گذار از یک‌قطبی به چندقطبی است و کشورهایی همچون ایران، ونزوئلا، نیکاراگوئه و بولیوی با تجربه مشابه مقاومت در برابر تحریم‌ها و مداخله‌جویی‌های آمریکا، به دنبال هم‌افزایی راهبردی هستند. حضور رئیس یکی از قوای سه‌گانه ایران در منطقه آمریکای لاتین، نمادی از گسترش دیپلماسی جنوب - جنوب و تقویت جبهه کشورهای مستقل است. این سفر به‌ویژه پس از حوادث مربوط به شهادت رئیس‌جمهور ایران و فضای خاص سیاسی کشور، نشان‌دهنده ثبات سیاست خارجی و تداوم راهبردهای کلان نظام در تقویت روابط با متحدان است. سفر قالیباف حامل این پیام است که تهران نه‌تنها از مسیر تعاملات راهبردی عقب‌نشینی نمی‌کند، بلکه در پی تعمیق آن با جدیت بیشتر است. با توجه به ساختار قوی پارلمان‌های آمریکای لاتین، نهاد قانونگذاری می‌تواند در توسعه روابط اقتصادی، حقوقی و سیاسی نقش مکمل و مؤثری ایفا کند. این سفر بستری برای امضای تفاهم‌نامه‌ها، کمیسیون‌های مشترک و تبادل تجربه‌های قانون‌نویسی فراهم می‌کند. کشورهای آمریکای لاتین مانند ونزوئلا، بولیوی و برزیل از بزرگ‌ترین دارندگان منابع نفت، گاز، لیتیوم، آب شیرین و منابع کشاورزی هستند. این ظرفیت‌ها می‌توانند مکمل نیازهای فناورانه، صنعتی و صادراتی ایران باشند.  جمعیت جوان، تقاضای روزافزون برای فناوری‌های نوین و نیاز به توسعه زیرساخت‌ها، این کشورها را به بازارهای مستعد برای صادرات خدمات فنی - مهندسی، تجهیزات صنعتی و محصولات دانش‌بنیان ایران تبدیل کرده است. اکثر دولت‌های چپ‌گرای منطقه، نگاه مثبتی به همکاری با ایران دارند. از سوی دیگر، عضویت برخی کشورها در سازوکارهایی مانند بریکس یا تلاش برای پیوستن به آن، امکان هم‌افزایی در مقابله با سلطه دلار، توسعه پول‌های ملی و همکاری در نظام‌های مالی جایگزین را فراهم کرده است. آمریکای لاتین از قطب‌های بزرگ کشاورزی جهان است و می‌تواند در تأمین کالاهای اساسی و مواد اولیه نقش ایفا کند. همچنین همکاری در حوزه خطوط هوایی، حمل‌ونقل دریایی و حتی گردشگری سلامت از جمله ظرفیت‌های مغفول اما مؤثر در این مناسبات است. در مجموع، سفر قالیباف را می‌توان گامی مؤثر در چارچوب «چرخش به شرق و جنوب» سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دانست که با فعال‌سازی ظرفیت‌های پارلمانی، اقتصادی و فناورانه، می‌تواند زمینه‌ساز مشارکت راهبردی ایران با آمریکای لاتین در نظم نوین جهانی باشد.