حسین نوشآبادی، کارشناس مسائل منطقه در گفتوگو با «صبح نو» با اشاره به سفر رسمی رئیسجمهور کشورمان به پاکستان، بر جایگاه راهبردی این کشور در سیاست همسایگی ایران تأکید کرد و این سفر را فرصتی کلیدی برای تقویت پیوندهای چندجانبه و پیشبرد اهداف اقتصادی، امنیتی و فرهنگی دو کشور دانست.
نوشآبادی به اهمیت ویژه روابط تهران و اسلامآباد در تحولات منطقهای اشاره کرد و گفت: «سفر پزشکیان به پاکستان در چنین شرایطی، میتواند در تقویت جایگاه منطقهای ایران مؤثر باشد. ایران و پاکستان بیش از ۹۹۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و طی سالهای گذشته، در ابعاد سیاسی، امنیتی و اقتصادی همواره در تماس و تعامل بودهاند. این روابط باید بهگونهای هدایت شود که در راستای منافع متقابل، به تعمیق همکاریهای پایدار منجر شود.»
وی با اشاره به زیرساختهای همکاری میان دو کشور افزود: «تعداد قابلتوجهی از نهادهای دیپلماتیک، فرهنگی و اقتصادی در دو سوی مرزها نشاندهنده ظرفیتهای بالفعل روابط تهران و اسلامآباد است. سفر رئیسجمهور میتواند به تسریع پروژههای اقتصادی مشترک همچون توسعه بازارچههای مرزی، تجهیز پایانههای گمرکی، اتصال ریلی میان زاهدان و کویته و نیز گسترش مناطق آزاد تجاری منجر شود.»
نوشآبادی همچنین بر لزوم بازنگری در برخی پروژههای متوقفشده تأکید کرد و گفت: «یکی از مهمترین موضوعاتی که باید در دستور کار این سفر قرار گیرد، احیای پروژه خط لوله گاز ایران - پاکستان است که تحت فشار تحریمهای آمریکا به حالت نیمهتعلیق درآمده است. همزمان، تسهیل تعاملات بانکی، تقویت سازوکارهای امنیتی مشترک، مقابله با قاچاق و ترددهای غیرقانونی و تشکیل کمیسیونهای دائمی امنیت مرزی از جمله اقداماتی است که میتواند به مدیریت بهتر مرزها و مقابله مؤثر با تهدیدات مشترک منجر شود.»
این دیپلمات سابق با اشاره به همافزایی بالقوه دو بندر مهم منطقه، اظهارکرد: «بندر چابهار ایران و بندر گوادر پاکستان اگر به یکدیگر متصل شوند، قادر خواهند بود یک کریدور ترانزیتی بسیار مؤثر ایجاد کنند که نهتنها تجارت دوجانبه را گسترش میدهد، بلکه میتواند سهم دو کشور را از تجارت جهانی افزایش دهد. مطالعات موجود حاکی از آن است که این اتصال میتواند حجم مبادلات منطقهای را تا ۳۰ درصد افزایش دهد. ایران نیز آمادگی دارد مسیر ترانزیتی خود را برای دسترسی پاکستان به آسیای میانه، قفقاز و اروپا در اختیار بگذارد.»
به گفته نوشآبادی، توسعه تجارت دوجانبه نیازمند برنامهریزی دقیق و جذب سرمایهگذاریهای هدفمند بهویژه از سوی چین است.
وی تصریح کرد: «اگر برنامهریزی منسجمی برای تقویت همکاریها در قالب کریدورهای ترانزیتی و مناطق آزاد صورت گیرد، میتوان تجارت دوجانبه را تا سال ۲۰۳۰ به مرز ۱۲ میلیارد دلار برساند. در این مسیر، ترکیب سرمایهگذاری مشترک، تنوع در شیوههای حملونقل و ایجاد سازوکارهای پایدار اقتصادی، حیاتی خواهد بود.»
نوشآبادی با اشاره به ابعاد سیاسی و تمدنی روابط ایران و پاکستان خاطرنشان کرد: «جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که استقلال پاکستان را به رسمیت شناخت و پاکستان نیز در همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخت. این روابط ریشهدار، با پیوندهای تمدنی، زبانی و فرهنگی تقویت شده و نخستین سفر رئیسجمهور جدید ایران به پاکستان میتواند پیام روشنی از اراده تهران برای توسعه همکاریهای راهبردی باشد.»
وی تأکید کرد: «ارتباط مستقیم میان مقامات ارشد ایران و پاکستان، علاوه بر همسویی بیشتر در سیاستهای منطقهای، میتواند از سوءتفاهمهایی که بعضا توسط طرفهای ثالث به روابط دو کشور تزریق میشود، جلوگیری کند. هر دو کشور با درک مشترک از تهدیدات منطقهای، میتوانند سازوکاری مؤثر برای گفتوگوی مستمر و حلوفصل مسائل از طریق تعامل دیپلماتیک ایجاد کنند.»
نوشآبادی به موضوع همکاریهای راهبردی در عرصههای فراملی اشاره کرد و گفت: «ایران و پاکستان در مجامع بینالمللی، همواره در دفاع از ملت فلسطین همصدا بودهاند و مخالفت خود را با سیاستهای توسعهطلبانه رژیم صهیونیستی اعلام کردهاند. از سوی دیگر، پاکستان بهعنوان تنها کشور اسلامی دارنده قدرت هستهای، حامی برنامه صلحآمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران نیز بوده است. چنین اشتراکاتی، باید بهعنوان بنیانی برای همکاریهای عمیقتر در نظر گرفته
شود.»