sobhe-no.ir
1480
چهارشنبه، ۰۹ شهریور ۱۴۰۱
16

صبح نو

حرف روز

آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی

برخی گفتند حجاب برای زمانی بوده که زن‌ها از منزل به مسجد می‌رفتند و مورد اذیت قرار می‌گرفتند، اسلام برای اینکه زنان مورد اذیت قرار نگیرند، گفته از جلباب استفاده کنید ولی در زمان ما که قانون وجود دارد، امنیت هست، لزومی ندارد زن‌ها جلباب داشته باشند. این ناشی از این است که در فرق علت و حکمت دقت نکردند. این یکی از آثار حجاب است، علت اصلی حجاب چیز دیگری است. ما تحقیق دیگری در مباحث اصول داریم و براساس آن معتقدیم باید علت و حکمت را کنار بگذاریم، ببینیم حیثیت تقییدیه است یا تعلیلیه است. حیثیت تقییدیه جزء الموضوع است که اگر مرتفع شود حکم مرتفع می‌شود، حیثیت تعلیلیه جزءالموضوع نیست. وقتی می‌گویید خمر حرام است چون مسکر است، مسکر حیثیت تعلیلیه دارد، نه تقییدیه. به‌جای علت و حکمت باید حیثیت تعلیلیه و تقییدیه را مطرح کرد. مثلا می‌گویند عده نگه دارید، چون ممکن است در رحم زن ولدی باشد. فقها می‌گویند حتی اگر یقین دارید ولدی در رحم نیست، عده لازم است چون این مساله حیثیت تعلیلیه دارد. اینجا بحث تفسیر قرآن به قرآن معنا ندارد و نمی‌توانید بگویید آیه دیگری این «فَلَا يُؤْذَيْنَ» را معنا می‌کند. پس اینجا جای تفسیر قرآن به قرآن نیست ولی جای تفسیر اجتهادی هست. در آیاتی از قرآن آثاری برای ایمان و عمل صالح بیان شده است. یک بحث این است؛ آثاری که برای امور اعتقادی، برای اعمالی که انسان انجام می‌دهد در قرآن و روایات ذکر شده است یا آثاری که برای گناه ذکر شده به چه صورت است؟ چرا با وجود این آیات بسیاری از مومنین گرفتاری دارند یا گنهکاران گرفتاری ندارند؟ چگونه این مشکل را حل کنیم. محقق اصفهانی در الفاظ عبادات مبنایی دارد و براساس آن مبنا می‌گوید ما باید قائل شویم هرآنچه در آیات و روایات به‌عنوان آثار برای عمل خیر یا عمل بد قرار داده شده به نحو اقتضاست، نه علیت تامه. نظیر این مبنا را به بیان دیگری مرحوم نایینی دارد. وقتی این قاعده را قبول کنیم چقدر از سوال‌ها حل می‌شود و پاسخ‌ها داده می‌شود.
 

captcha
شماره‌های پیشین