گام‌های بعدی در مذاکرات هسته‌ای چیست؟
علی بیگدلی، کارشناس روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با «صبح نو» در تحلیل اخبار پس از دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم عمان، اظهارکرد: «هیچ‌کدام از دو طرف مایل به توافق و مذاکره هستند، بنابراین این گفته‌های پراکنده‌ای که هم مقامات آمریکایی و هم مقامات ایرانی مطرح می‌کنند، به نوعی همانند بازارگرمی است که هیچ تأثیری در میز مذاکرات نخواهد داشت. طبق آداب دیپلماسی، دیپلمات وقتی پشت میز مذاکره می‌نشیند، انتظاراتش را مطرح می‌کند و طرف مقابل نیز با انتظارات متقابل پاسخ می‌دهد.»
وی افزود: «این‌گونه بحث‌ها بیشتر جنبه‌ای رسانه ای دارند، به‌ویژه در فضای چندقطبی آمریکا، جایی که در کابینه ترامپ اظهارنظرهای متفاوتی صورت گرفته است. ما هم همین‌طور هستیم. بااین‌حال، سخن طرف ها تأثیر چندانی در روند مذاکرات ندارد.» کارشناس روابط بین‌الملل تصریح کرد: «اصل بر این است که هیچ‌کدام از دو طرف راهی جز مذاکره کردن برای حل اختلافات ندارند. بنابراین به نظر من مذاکرات ادامه خواهد یافت. نتیجه نهایی به این بستگی دارد که مذاکرات در زمینه مسأله هسته‌ای تا چه حد پیش برود. ما 3.67 درصد را برای پذیرش قابل مذاکره می دانیم و باید بپذیریم که بازرسان آژانس وارد شوند و گزارشی کامل هم برای شورای حکام و هم برای آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها تهیه کنند.»
تأثیر اختلافات داخلی آمریکا و ایران بر مذاکرات
بیگدلی عنوان کرد: «بهتر بود با توجه به اینکه در مرحله اول غنی‌سازی را پذیرفتیم، بخشی از تحریم‌ها برداشته شود، سپس وارد مرحله دوم شویم که به مسائل موشکی مربوط می‌شود. در این صورت، فشار آمریکا در این زمینه کاهش خواهد یافت. اگر ما بپذیریم که غنی‌سازی را به ۳.۶۷ درصد رسانده‌ایم و اجازه دهیم که کارشناسان آژانس وارد شوند، در مرحله بعد باید انعطاف‌پذیری بیشتری نشان دهیم.» وی اظهارکرد: «فشار آمریکا بر مسائل امنیتی در منطقه هم تغییراتی خواهد داشت. پیشنهاد دوم من این است که هم‌زمان با مذاکرات با آمریکایی‌ها، مذاکرات با اتحادیه اروپا را هم آغاز کنیم، چراکه اتحادیه اروپا قدرت بیشتری دارد و این کار می‌تواند به جلوگیری از فعال شدن مکانیسم «اسنپ‌بک» و برداشته شدن تحریم‌های شورای امنیت کمک کند. تا اینجا پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم و باید توجه داشته باشیم که راهی جز مذاکره کردن نداریم. بنابراین به نظر من، مذاکرات می‌تواند به نقطه توافق برسد، اما این امر به‌طور مرحله‌ای انجام خواهد شد.» کارشناس روابط بین‌الملل افزود: «بهتر است مذاکرات هم‌زمان با آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها ادامه پیدا کند، زیرا آمریکا مکانیسم «اسنپ‌بک» را در اختیار ندارد و فقط اتحادیه اروپا است که این امتیاز را دارد. با توجه به اینکه ماه اکتبر به پایان می‌رسد و محتوای قطعنامه ۲۲۳۱ باید به آن زمان برسد، بهتر است با اروپایی‌ها نیز مذاکره کنیم. در این صورت می‌توانیم از موفقیت‌های حاصل شده با آمریکایی‌ها استفاده کرده و با اروپایی‌ها همگام شویم.»
چالش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی در روند مذاکرات
بیگدلی با بیان اینکه مذاکرات مستقیم با اروپایی‌ها بهتر است، زیرا فضای داخلی ما ضد اروپایی نیست و می‌توانیم روابط بهتری برقرار کنیم، ادامه داد: «در حال حاضر، فضا برای شروع مذاکرات با اتحادیه اروپا آماده است.» وی در خصوص اظهارنظر عجیب ترامپ در خصوص نام خلیج فارس گفت: «ترامپ در موقعیتی نیست که چنین تصمیمی بگیرد. عدم سفر او به اسرائیل که حادثه‌ای بسیار مهم است، باعث تضعیف بی‌آبرویی نتانیاهو خواهد شد و این به نفع ما است. جمهوری اسلامی می‌تواند از این وضعیت استفاده کند و خودش را به آمریکا نزدیک‌تر کند. حالا که ترامپ و نتانیاهو دچار مشکلات جدی شده‌اند، این شرایط به نفع ما خواهد بود.» کارشناس روابط بین‌الملل تأکید کرد: «با توجه به حمایت کشورهای عربی به‌ویژه عربستان سعودی از موقعیت ما تلاش کنیم مذاکرات به سمتی برود که به یک توافق اولیه با آمریکایی‌ها برسد.» وی گفت: «معمولا فاصله تاریخ‌ها و مکان‌های دور پنجم مشخص و در روزهای آینده این کار انجام خواهد شد. به احتمال زیاد، مذاکرات در کشور اروپایی انجام خواهد گرفت و امیدواریم که دور پنجم نیز با موفقیت به پایان برسد.»
